Maliye Bakanı Mehmet Şimşek “Kayıt Dışı Ekonominin Azaltılması Programı Eylem Planını” açıkladı. Tüm sektörleri içine alan eylem planında mevcut vergi yüklerinde artış görünmemekle birlikte mükellefleri yeni yükümlülükler bekliyor. Programda kayıt dışı ekonominin GSYH ’ya oranının beş puan aşağıya çekilmesi ve tarım dışı sektörlerde kayıt dışı istihdam oranının yine beş puan azaltılması hedefleniyor. Bu haftaki yazımızda yakın tarihte eyleme geçilmesi öngörülen söz konusu planın vergileme vb. hususlarda getireceği yeniliklerden öne çıkanları ele alacağız.
1- Nakit Ödeme Sınırı ve B Formu Beyan Limitleri Aşağıya Çekiliyor.
Hali hazırda 332 Seri No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğ ile tahsilat ve ödemelere getirilen 8.000 TL ve üstü ile yine 396 Seri No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile B Formlarında beyan edilecek mal ve/veya hizmet alışları ile mal ve/veya hizmet satışlarına uygulanacak had rakamı 5.000 TL sınırının söz konusu eylem planının uygulanmasına müteakip aşağıya çekilmesi kararlaştırılmıştır.
Tahsilat ve ödemelerle ilgili mevzuatta yer alan hadler ve alım-satım bildirim tutarları gözden geçirilerek, ilgili had ve tutarlar azaltılacak ve bu alana ilişkin etkin bir vergi denetim mekanizması kurulacaktır. (*)
2- Meslek Koduna Göre Prime Esas Emsal Ücret Belirleniyor.
Bilindiği üzere 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentleri kapsamındaki sigortalılara ilişkin her ay düzenlenen aylık prim ve hizmet belgeleri; 01.09.2012 tarihli ve 28398 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İşverenler Uygulama Tebliğinde belirtilen hususlara göre verilmektedir.
Diğer taraftan e-bildirge sisteminde yapılan değişiklikle birlikte, aylık prim ve hizmet belgelerine meslek kodları ve meslek unvanları eklenmiştir. Bu itibarla Kasım/2012dönemine ilişkin düzenlenen aylık prim ve hizmet belgesinden başlanılarak işverenler tarafından verilecek olan aylık prim ve hizmet belgelerinde, sigortalılara ilişkin meslek kodlarının girilmesi uygulamasına başlanılmıştır. Bu uygulamaya ek olarak meslek koduyla uyumlu prime tabi emsal ücret SGK tarafından belirlenecektir. Böylelikle seçilen meslek koduna müteakip belirlenecek olan prime tabi esas ücret için taban ücret uygulamasına geçilecektir.
Prime esas kazançların meslek koduyla uyumlu olarak bildirilmesini sağlayacak yasal altyapı oluşturularak, öngörülen meslek gruplarına yönelik prime esas kazanca karine teşkil edecek ücret skalaları belirlenecek ve rehberlik ve denetim süreçleri başlatılacaktır.(*)
3- Vergi ve SGK Yükümlülüklerini Yerine Getirmeyenler Kamu İhalelerine Katılma Yasağı
Vergi ve SGK ödevlerini yerine getirmeyen ve bu sebeplerden ceza almış kişi ve kurumların Kamu İhalelerine şartlarını taşısalar dahi alınmaması kararlaştırılmıştır.
Kayıt dışı işçi çalıştırmaları veya Vergi Usul Kanununun 359 uncu maddesinde yazılı kaçakçılık suçlarını işlemeleri sebebiyle haklarında kesinleşmiş hüküm bulunanların kamu ihalelerinden yasaklanması sağlanacaktır.(*)
4- Kara Taşıtlarına Yönelik Yeni Uygulamalar.
Kara taşıtlarına kimlik birimi (etiket) şartı getirilmesi kararlaştırılmıştır. ÖTV yönünden vergi alacağının garanti altına alınması amaçlanmakla beraber bu uygulamayla beraber özellikle akaryakıt istasyonlarına yönelik yeni mobil uygulamalar getirilmesi kararlaştırılmıştır.
Trafiğe tescilli kara taşıtlarına plaka numaralarını da içeren kimlik birimi (etiket) takılarak, akaryakıt pompalarının bu etiketleri okuyacak (alış-satış bilgilerinin yeni nesil ödeme kaydedici cihazlar üzerinden GİB Bilgi İşlem Merkezine on-line olarak ulaşmasına imkân veren) ünitelerle donatılması sağlanacaktır.(*)
5- Vergisini Düzenli Ödeyene Ayrıcalık.
Vergi ve SGK yükümlülüklerini aksatmayan mükelleflere teşvik edici düzenlemeler yapılması kararlaştırılmıştır.
“Mükellef Risk Yönetimi Projesiyle” analize tabi tutulan mükelleflerin vergisel ödevlere uyum düzeyleri belirlenecek, yükümlülüklerini tam ve zamanında yerine getirenlere yönelik pozitif uygulama ve sistemler hayata geçirilecektir.(*)
6- Gayrimenkul Alım Satımlarında Yakın Markaj.
Tapuda yapılan alım satımların gerçek değerinin üzerinden beyan edilmesi, vergisel yükümlülüklerin tam ve doğru olarak yerine getirilmesini sağlamak amacıyla bilgi akışında ilgili birimlerin entegre edilmesi kararlaştırılmıştır.
Gayrimenkullerin rayiç bedel üzerinden işlem görmesini sağlamak amacıyla, kurumlar arası işbirliği yapılarak gerekli hukukî ve idarî alt yapı oluşturulacak, ilgili kurumlardan ihtiyaç duyulan veriler temin edilerek, sektöre yönelik etkin bir analiz ve vergi denetim sistemi kurulacaktır.(*)
Diğer Öne Çıkan Hususlar.
– Mükellefiyete ilişkin tahakkuk, tahsilat ve takip işlemlerinde süreçler hızlandırılacak, güncelliğini yitiren müessese ve uygulamalar revize edilmek veya yenileri getirilmek suretiyle mükelleflerin vergiye gönüllü uyum seviyeleri artırılacaktır. (*)
– Vergi ve mükellefiyet türlerine göre, işe yeni başlayan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin vergilendirme süreçleri ile hak ve yükümlülüklerine ilişkin bilgilendirici rehber ve interaktif yazılımlar hazırlanarak mükelleflerin kullanımına sunulacaktır. (*)
– Vergiyle ilgili beyan ve bildirime yönelik her türlü belge, mükellefler ve ilgili tarafların da görüşlerine başvurulmak suretiyle gözden geçirilecek, analize uygun, daha basit ve anlaşılır hale getirilecektir. (*)
– Belirli kamusal hizmetlerden yoğun biçimde yararlanılan yerlere (vergi daireleri, tapu idareleri, hava limanları vb.) vergi tahsilatının kolaylaştırılması ve sunulan hizmetlerin kalitesinin artırılması amacıyla ödeme terminalleri kurulacak ve gerekli diğer iyileştirmeler yapılacaktır. (*)
– Kayıt dışılıkla mücadelede etkinliğin artırılmasına katkı sağlamak amacıyla, 24 saat esasına dayanan denetim uygulamasına geçilecektir. (*)
– Dâhilde İşleme Rejimi gözden geçirilecek, kontrol süreçleri etkin hale getirilerek ülke ekonomisi açısından katma değer oluşturan sektör ve işletmelerin bölge ve rejim kapsamında faaliyet göstermesine yönelik düzenlemeler yapılacaktır.(*)
– “Ücret, Prim, İkramiye ve Bu Nitelikteki Her Türlü İstihkakın Bankalar Aracılığıyla Ödenmesine Dair Yönetmelik”in kapsamının, kayıt dışılığın önlenmesinde pilot olarak seçilecek sektörlerde genişletilmesi sağlanacaktır. (*)
– Sağlık sektöründeki kayıt dışılığın önlenmesine yönelik olarak e-fatura gibi sektörü kavrayacak elektronik uygulamalar yaygınlaştırılacaktır. (*)
– Vergi kanunlarında ve gümrük mevzuatında yer alan ceza hükümleri gözden geçirilecek ve gerekli yasal düzenlemeler yapılacaktır. (*)
– Turizm sektöründeki kayıt dışılığın önlenmesine yönelik olarak, internet üzerinden yurt içi ve yurt dışından yapılan (otel, pansiyon, günübirlik ev vb.) konaklama rezervasyonları takip edilecek, kayıt dışı turizm acentesi işletilmesinin ve kayıt dışı rehber istihdamının önüne geçilmesi için denetimler artırılacak, sektörde e-fatura ve e-arşiv uygulamaları yaygınlaştırılacaktır. (*)
(*) Kayıt Dışı Ekonominin Azaltılması Programı Eylem Planının ilgili kısım orijinal metnidir.
Kaynak: Muhasebe Network
