Geçen hafta Meclis’te kabul edilen ve şimdi Cumhurbaşkanı’nın imzasını bekleyen torba yasada işverenler için yeni bir teşvik getirildi: Yoksul Teşviki…
Yoksulluk veya muhtaçlık kavramı oldukça göreceli. Örneğin, Türk-İş’in 2016 Mart verilerine göre dört kişilik bir ailenin yoksulluk sınırı 4561 TL. Bu rakam göz önünde bulundurulursa Türkiye’de memurların ve işçilerin ezici bir çoğunluğu yoksul sayılıyor.
Buna karşın SGK genel sağlık sigortası uygulamalarında asgari ücretin üçte birinden az geliri olanları yoksul/muhtaç sayıyor ve GSS primi yatırmaları istenmiyor.
Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu’na göre ise fakru zaruret içinde ve muhtaç durumda bulunan, sigortalı olmayan, SGK’dan aylık ve gelir almayan vatandaşlar yoksul sayılıyor. İşte bu kapsamda bulunan kişileri çalıştıran işverenler için önemli bir düzenleme ilerleyen günlerde yürürlüğe girecek. Artık yoksul kişileri çalıştıran işverenin primini devlet karşılayacak.
Sosyal yardım almış olmak şart
Yoksul çalıştırma halinde prim teşvikinden yararlanabilmek için işçinin bazı özellikleri taşıması gerekiyor:
1- İşçi, işe başladığı tarihten önceki son bir yıl içerisinde nakdi düzenli sosyal yardımlardan en az bir defa yararlanmış olmalı.
2- İşçinin aile içindeki geliri kişi başına düşen aylık tutarı asgari ücretin üçte birinden (yani 550 TL’den) az olmalı.
3- İşçi, Türkiye İş Kurumu’na kayıtlı işsizler arasında olmalı.
Primin 338 TL’si devletten
Saydığımız şartları taşıyan bir kişi işe alınırsa brüt asgari ücret üzerinden hesaplanan sigorta primlerinin işveren hisselerine ait tutarının tamamı işe başlanan tarihten itibaren bir yıl süreyle devlet tarafından karşılanacak.
Peki bu ne anlama geliyor? İşe alınan yoksul işçiye asgari ücretten fazla ücret ödense bile asgari ücret üzerinden hesaplanan prim kadar teşvik alınacak. Yani teşvik tutarı işçi başına yaklaşık 338 TL olacak. Eğer işveren 5 puanlık prim indiriminden faydalanıyorsa teşvik tutarı 255 TL olacak.
Ayrıca bu teşvikten sadece bir yıl süre ile faydalanılacak. Ancak Bakanlar Kurulu bu süreyi bir yıl uzatmaya yetkili tutulmuş.Devlet başka giderlerden kurtulacak
Aslına bakılırsa getirilen söz konusu teşvik ile devlet belki prim tahsil etmeyecek ama bunun yanı sıra bazı maliyetlerden de kurtulmuş ve bazı gelirler elde etmiş olacak. Şöyle ki;
Kişiye bundan sonra sosyal yardım ödenmeyecek.
Kişi işsizlik sigortası kapsamından çıkacak ve işsizlik maaşı ödenmeyecek.
GSS priminin tümü devlet tarafından ödenirken bundan böyle %5’lik GSS primi işçi payı tahsil edilebilecek.
İşçinin ücretinden ayrıca gelir vergisi ve damga vergisi alınacak.
Borcu olan işverene teşvik yok
Getirilen teşvikten faydalanabilmek için işverenin de bazı koşulları sağlaması gerekiyor:
1- İşe alınan işçi ile 2015 yılında çalışan ortalama işçi sayısına ilave olarak istihdam yaratılmalı.
2- Prim belgeleri süresinde SGK’ya verilmeli.
3- Primler süresinde SGK’ya yatırılmalı ve SGK’ya borç bulunmamalı.
4- İşyerinde yapılan denetimlerde sigortasız işçi tespit edilmemeli.
5- İşçinin çalıştığı iş ihale konusu bir iş olmamalı.
İşi beğenmeyenin yardımı kesilecek
Torba yasa ile getirilen önemli bir başka düzenleme de yoksul işçinin işi beğenmemesi ile ilgili.
Nakdi ve düzenli sosyal yardımlardan faydalanan kişiler İş-Kur tarafından mesleki eğitime veya diğer aktif işgücü programlarına tabi tutulabilecek. Mesleki eğitimi veya aktif işgücü programlarını ya da İş-Kur tarafından teklif edilen işi üçüncü kez kabul etmeme halinde alınan sosyal yardım bir yıl süreyle kesilecek.
Kaynak: Muhasebe Network
