Bugünden itibaren 3 gün boyunca sizlere KİRALIK İŞÇİ ‘likle ilgili kanun nezdinde düzenlemeyi,istihdam bürolarını kısaca soru ve cevaplarla sizlere aktaracağım.
4. gün ise KİRALIK İŞÇİ‘nin hangi haklarının olmadığını söz ederek yazı dizimizi sonlandıracağız.
Umarım ilerleyen günlerde 4857/7’inci maddesine yönelik kanunda yer almasa da uygulamaya yönelik yönetmelik,genelge yada genel yazılara Bakanlığın ilgili birimleri yer verir.
Konu önemli,uygulamaya yönelikte açıklayıcı bilgilere muhtaçtır.
1.)KİRALIK İŞÇİNİN YASAL DAYANAĞI NEDİR?
4857 sayılı İş Kanun’un 7’inci Maddesin de ele alınmıştır.
2.)YÜRÜRLÜĞE NE ZAMAN GİRDİ?
20/05/2016 Tarihli Resmi Gazete’nin 29717 sayısında yayımlanarak 6715 sayılı Kanunla İş Kanunu ile Türkiye İş Kurumu Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’la yürürlüğe girdi.
3.)GEÇİCİ İŞ İLİŞKİSİ NEDİR?NASIL KURULUR?
Geçici iş ilişkisi, özel istihdam bürosu aracılığıyla ya da holding bünyesi içinde veya aynı şirketler topluluğuna bağlı başka bir işyerinde görevlendirme yapılmak suretiyle kurulabilir.
4.)ÖZEL İSTİHDAM BÜROSU TÜRKİYE İŞ KURUMUNDAN İZİN ALMAK ZORUNDA MI?
Özel istihdam büroları; iş ve işçi bulmaya aracılık faaliyeti yapar, işgücü piyasası ile istihdam ve insan kaynaklarına yönelik hizmetleri yürütebilir, mesleki eğitim düzenleyebilir ve yetki verilmesi hâlinde geçici iş ilişkisi kurabilir.
5.)ÖZEL İSTİHDAM BÜROLARINI KİM TEFTİŞ EDER?
Özel istihdam bürolarının faaliyetlerine ve geçici iş ilişkisine yönelik inceleme, denetim ve teftiş Bakanlık iş müfettişleri tarafından yapılır. 4857 sayılı Kanunun 7’inci maddesinin ikinci fıkrasının (f) bendi uyarınca
”İşletmenin ortalama mal ve hizmet üretim kapasitesinin geçici iş ilişkisi kurulmasını gerektirecek ölçüde ve öngörülemeyen şekilde artması hâlinde”
Türkiye İş Kurumuna yapılan şikayet bildirimleri incelenmek üzere İş Teftiş Kurulu Başkanlığına iletilir. Bu durumda özel istihdam büroları, istenilen her türlü bilgiyi vermek ve bu bilgilerin doğruluğunu ispata yarayan defter, kayıt ve belgeleri ibraz etmek zorundadırlar.
6.)ÖZEL İSTİHDAM BÜROSUNUN İZİNİ HANGİ HALLERDE İPTAL EDİLİR
Türkiye İş Kurumunca verilen geçici iş ilişkisi kurma yetkisi;
- a) Özel istihdam bürosu izninin iptal edilmesi,
- b) Geçici iş ilişkisi kurulan işçi sayısının %10’unun ücretinin, ödeme gününden itibaren 20 gün içinde mücbir bir neden dışında ödenmemesi,
- c) 1 yıl içinde en az 1 işçinin ücretinin, en az 3 defa sözleşme ile belirlenen ücretin altında ödenmesi veya süresinde ödenmemesi,
- d) Yazılı sözleşme yapma şartına uyulmaması,
- e) Geçici iş ilişkisine yönelik 4857 sayılı Kanunun 7’inci maddesinde belirtilen sürelere uyulmaması,
- f) İş ilişkisinde 4857 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde düzenlenen eşit davranma ilkesine aykırı davranılması,
- g) Kayıt dışı işçi çalıştırıldığının tespit edilmesi, durumlarında (a) ve (b) bentlerinde sayılan hâllerde derhâl; diğer bentlerde sayılan hâllerde ise son fiilin tespit tarihinden geriye yönelik 2 yıllık süre içinde aynı bentlere 3 kez veya ayrı bentlere 6 kez aykırı davranıldığının tespit edilmesi hâlinde iptal edilir ve 3 yıl süre ile izin verilmez.
7.)ÖZEL İSTİHDAM BÜROLARININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ NEDİR?
Özel istihdam bürosu, aracılık ve geçici işçi sağlama faaliyeti karşılığı olarak işverenden hizmet bedeli alma hakkına sahiptir. İş arayanlardan ve geçici iş ilişkisi ile çalıştırılan işçilerden her ne ad altında olursa olsun menfaat sağlanamaz ve hizmet bedeli alınamaz. Ancak aracılık hizmetleri için özel istihdam bürolarınca, yönetmelikle istisna tutulan meslekler ve pozisyonlar için hizmet bedeli alınabilir.
Özel istihdam bürosu işçisine ilişkin 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 4447 sayılı Kanundan doğan yükümlülükler, 4857 sayılı Kanunun 7′ inci maddesi saklı kalmak kaydıyla, özel istihdam bürosu tarafından yerine getirilir.
8.)GEÇERSİZ ANLAŞMALAR NELERDİR?
İş ve işçi bulma faaliyetleri ile ilgili olarak;
- a) Özel istihdam bürolarının yönetmelikte öngörülenler dışında iş arayanlarla bedel alınması konusunda anlaşma yapmaları veya onlardan herhangi bir şekilde menfaat sağlamaları hâlinde özel istihdam büroları ile işverenler arasında yapılmış bulunan anlaşmalar,
- b) İşçinin kayıt dışı çalışması, sendikaya üye olması veya olmaması ya da asgari ücretin altında ücret ödenmesi şartlarını taşıyan anlaşmalar,
c) Bir işverenin veya iş arayanın, işe yerleştirme faaliyeti için diğer özel istihdam bürolarından veya Türkiye İş Kurumundan hizmet almalarını engelleyen anlaşmalar, geçersizdir. / Vedat İlki
Kaynak: Muhasebe Network
