Türk iş hukukunda iş sözleşmesin sona erdirme yollarından biri “fesih ile sona erdirme” yöntemidir. İş sözleşmelerinin kural olarak belirsiz süreli olması nedeniyle uygulamada en çok karşılaşılan fesih şekli de süreli (bildirimli) fesihtir. Yeni iş arama izni de temel olarak iş sözleşmesinin bildirimli fesih ile sona ermesinde uygulama alanı bulmaktadır.
Yeni iş arama izni nedir?
Bildirim süresi içinde işverenin işçisine yeni bir iş bulması için vermesi gereken izne yeni iş arama izni denir. Yeni iş arama izni, işçinin ihbar süresi bitiminde yeni işe başlamasının hızlandırılmasına yönelik bir uygulamadır.
Yeni iş arama izni hangi saatlerde verilmelidir?
Bildirim süresi içinde işverenin işçisine yeni bir iş bulması için vereceği iş arama izninin iş saatleri içerisinde ve ücret kesintisi olmaksızın kullandırılması gereklidir. Yeni iş arama izninin çalışma saatleri içinde ne zaman kullanılacağı bireysel veya toplu iş sözleşmesi ile kararlaştırılabilir. Ancak taraflar bu konuda bir düzenleme yapmamışlarsa, iş arama izninin kullanılma zamanını belirleme hakkı “yönetim hakkı” çerçevesinde işverene aittir.
Yeni iş arama izni süresi ne kadardır?
İş Kanununun 27.maddesine göre, işverence, bildirim süreleri içerisinde işçiye iş saatleri içerisinde ve ücretinden kesinti yapılmaksızın günde iki saatten az olmamak kaydıyla iş arama izni verilmelidir. İşveren yeni iş arama izni vermez yahut bu süreyi eksik kullandırırsa işçisine bu sürelerin ücretini ödemek zorundadır. Yeni iş arama izni, işçinin ihbar öneli içinde çalıştırıldığı günler için geçerli olur. İşçinin hafta tatili, bayram ve genel tatil izinlerini kullandığı günler için iş arama izni verme zorunluluğu bulunmamaktadır (Yarg. HGK., 27.01.2010, E.2009/9-593, K.2010-20)
Yeni iş arama izni toplu kullanılabilir mi?
İşçi isterse iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu kullanabilir. Ancak iş arama iznini toplu kullanmak isteyen işçi, bunu işten ayrılacağı günden evvelki günlere rastlatmak ve durumu işverene bildirmek zorundadır.
Yeni iş arama izni süresinde çalışan işçinin ücreti nasıl hesaplanır?
İşçinin ihbar öneli içinde çalıştığı günler bakımından her gün için iki saat iş arama izin ücretinin 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 27.maddesi hükmüne uygun olarak %100 olarak hesaplanarak hüküm altına alınması gerekir (Yarg. 9.HD., 11.03.2010, E.2008/42568, K.200/6437). 10,00 TL saatlik ücreti olan İşçiye hakkı olan iş arama izni verilemezse, yeni iş arama izni için ödenecek ücret her gün için: 2 saatlik ücret + (2 saatlik ücret x 2)= 6 saatlik ücret olacaktır. Bu da işverenin işçiye 2 saatlik çalışma karşılığı 20,00TL yerine 60,00TL ödemesi yükümlülüğünü doğuracaktır.
Mehmet Uğur Yavuz
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
m.uguryavuz@gmail.com
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
