Geri verilmek üzere alınan depozito ve teminatların parasal olmayan bir mahiyet taşıması durumunda, söz konusu alınan depozito ve teminatlar “parasal olmayan kıymet” olarak addolunur ve enflasyon düzeltmesine tabi tutulur.
Parasal Olmayan Ayrımı Nasıl Yapılabilir?
Alınan tutar güncelleme yapmadan alındığı kadarı ile iade edilecekse parasal kıymet olarak değerlendirilir ve enflasyon düzeltmesine tabi tutulmaz. Ancak alınan tutar belirli bir parametreye bağlanmış (Ör.TÜFE,Döviz) ve bu şekilde güncellenerek iade edilecekse parasal olmayan kıymet olarak değerlendirilir ve enflasyon düzeltmesine tabi tutulmalıdır.
Alınan depozito ve teminatların düzeltilmesi alınan depozito ve teminatların düzeltilmesine yönelik aşağıdaki örnek verilmiştir.
Örnek
(Demir) Ltd. Şti., (ABC) Ltd. Şti ’den 10/7/2024 tarihinde parasal olmayan kıymet mahiyetinde olan depozito almış ve aynı yıl iade edilecek olan 3.000.000 TL tutarındaki bu depozitoyu ilgili hesaba kaydetmiştir. (Demir) Ltd. Şti. 2024 yılı üçüncü geçici vergi dönemi itibari ile enflasyon düzeltmesi yapacak olup, alınan depozitonun 30/9/2024 tarihli bilançoda enflasyon düzeltmesine tabi tutulması sonucu muhasebe kaydı şu şekilde olacaktır.
İlgili Ay Yİ-ÜFE
2024/9 (A) 3.659,84
2024/7 (B) 3.550,88
Düzeltme Katsayısı (A / B) = 1,03068
Düzeltilmiş Tutar = 3.000.000x 1,03068 = 3.092.040 TL.
Enflasyon Düzeltme Farkı = 3.092.040 – 3.000.000= 92.040 TL.
—————————–/——————————————
698 Enflasyon Düzeltme Hesabı 92.040
326 Alınan Depozito ve Teminatlar …
Alınan Depozito E D Farkı 92.040
—————————–/——————————————
Parasal olmayan kıymet mahiyetindeki alınan depozitoların enflasyon düzeltmesine tabi tutulması sonucu oluşan farkların depozitonun geri verildiğinde gelir hesaplarına intikal ettirilmesi gerekmektedir.
—————————–/——————————————
326 Alınan Depozito ve Teminatlar 3.092.40
102 Bankalar 3.000.00
649 Diğer Olağan Gelir ve Karlar 92.040
—————————–/——————————————
Diğer taraftan, bu örnekteki gibi gelir hesaplarına aktarılan düzeltme farkları 2023 hesap dönemine ilişkin düzeltmelerden kaynaklanıyorsa, vergiye tabi tutulmayacak, beyannamede diğer indirimler satırında gösterilecektir.
20.11.2024
Emre Özerçen
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
info@emreozercen.com
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
