08.09.1999 tarihinden önce sigortalılığa başlamış Bağ-Kur’lular iki yöntem ile emekli olabilmektedirler. Birinci yöntem kadınların 20 ve erkeklerin 25 tam yıl prim ödemesi ile ortaya çıkan ve tam aylık ile emeklilik olup diğeri de 15 tam yıl ile kısmi aylık alarak emekli olmalarıdır. Bahsettiğimiz bu yöntemler 1479 Sayılı Bağ-Kur Kanunu ile 2926 Sayılı Tarım Bağ-Kur Kanunu’na göre prim ödeyenler ve elbette 5510 sayılı sosyal sigortalar ve Genel Sağlık sigortası Kanununa göre 4/1-b sigortalısı olarak prim ödeyenler için geçerlidir.
Bağ-Kur sigortalılarına da tanınan doğum borçlanması hakkı sigortalılık başlangıcından sonraki ama prim ödemiyor iken geçen iki yıla kadar olan süreleri ödeme imkânı tanıyor.
Doğum borçlanmaları normal emeklilikte 01.06.2002’den önceki süreleri, kısmi emeklilikte ise 01.10.1999’dan önceki süreleri ödeme imkânı verdiğinden emeklilik yaşını düşürme fırsatı sağlayabiliyor.
Bağ-Kur’lu Kadınların Normal Şartlarla Emekliliği:
08.09.1999 tarihinde yayınlanan 4447 Sayılı Kanun gereğince, 01.10.1999 tarihi itibariyle 18 yıldan fazla süre prim ödemiş olan kadın esnaf ve serbest meslek sahipleri ve tarım işletmesi sahipleri (Bağ-Kur’lular-4/1-b sigortalıları) YAŞ’a tabi değillerdi ve bunlar diledikleri zaman emekli olabilmişlerdi. Bunların dışında kalanlar ise aşağıdaki tabloda belirtildiği gibi emekli olmaktadır.
| 01.06.2002 itibariyle | |||
| Kadınların 01.06.2002 itibariyle 20 yılı tamamlamasına kalan süre | I.ŞARTPrim Ödeme süresi | II.ŞARTYAŞ | |
| 2 yıl veya daha az | 20 | 40 | |
| 2 yıldan fazla-3 yıl ve daha az | 20 | 41 | |
| 3 yıldan fazla-4 yıl ve daha az | 20 | 42 | |
| 4 yıldan fazla-5 yıl ve daha az | 20 | 43 | |
| 5 yıldan fazla-6 yıl ve daha az | 20 | 44 | |
| 6 yıldan fazla-7 yıl ve daha az | 20 | 45 | |
| 7 yıldan fazla-8 yıl ve daha az | 20 | 46 | |
| 8 yıldan fazla-9 yıl ve daha az | 20 | 47 | |
| 9 yıldan fazla-10 yıl ve daha az | 20 | 48 | |
| 10 yıldan fazla-11 yıl ve daha az | 20 | 49 | |
| 11 yıldan fazla-12 yıl ve daha az | 20 | 50 | |
| 12 yıldan fazla-13 yıl ve daha az | 20 | 51 | |
| 13 yıldan fazla-14 yıl ve daha az | 20 | 52 | |
| 14 yıldan fazla-15 yıl ve daha az | 20 | 53 | |
| 15 yıldan fazla-16 yıl ve daha az | 20 | 54 | |
| 16 yıldan fazla-17 yıl | 20 | 55 | |
| 17 yıldan fazla | 20 | 58 | |
Örnek 1- 11.02.1989 tarihinde Bağ-Kur’a prim ödemeye başlamış 01.02.1970 doğumlu bayan esnafın 01.06.2002 tarihi itibariyle prim ödeme süresi,
01.06.2002
– 11.02.1989
20.03.0013 (13 yıl, 3 ay, 20 gün)dür. Buna göre 20 yıllık prim ödeme süresini tamamlamasına kalan süre,
30.11.19
– 20.03.13
10.08.06 (6 yıl, 8ay, 10 gün) dür. Bunun tablodan karşılığı 5. sırada olan “6 yıl aydan fazla-7 yıl ve daha az” kısmıdır ve emekli olabileceği YAŞ, 45 tir. Buna göre bu bayan esnaf 20 yıllık prim ödeme şartını tamamlamış olsa bile 45 yaşının dolum tarihi olan 01.02.2015′ten önce emekli olamayacaktır.
Örnek 2- 01.12.1965 doğumlu 27.06.1981 tarihinden 12.10.1983 tarihine kadar 620 gün SSK primi ödeyen Saniye Hanım 1984-1985 yıllarında da 720 gün SSK’lı olarak çalıştıktan sonra doğum yapmış ve işten ayrılmıştır. 1990’da da bir doğum yapan Saniye Hanım 04.10.2000 tarihinden itibaren Bağ-Kur sigortalısı olmuş ve 31.12.2013 tarihinde de son vermiştir. SGK’nın uygulamasına göre Saniye Hanım’ın 01.04.1981’den sonra ve 18 yaşından küçük iken geçen SSK süreleri Bağ-Kur’dan emeklilikte yaş hesabında sayılmamaktadır. 1986 ve 1990 yıllarındaki iki doğumunu borçlanarak 51 yaşına tabi olacak olan Saniye Hanım 20 yıl süresini de 18 yaşından küçük iken geçen sürelerle birlikte tamamlamış sayılacak, 01.12.2016 tarihinde emekli olabilecektir.
Bağ-Kur’lu Erkeklerin Normal Şartlarla Emekliliği:
08.09.1999 tarihinde yayınlanan 4447 Sayılı Kanun gereğince, 01.10.1999 tarihi itibariyle 23 yıldan fazla süre prim ödemiş olan erkek esnaf ve serbest meslek sahipleri ve tarım işletmesi sahipleri yani Bağ-Kur’lular YAŞ’a tabi değildirler ve bunlar diledikleri zaman emekli olabilmişlerdir. Bunların dışında kalanlar ise aşağıdaki tabloda belirtildiği gibi emekli olabilmektedirler.
Kanunun yürürlük tarihi 01.06.2002
İşe Başlama tarihi. – ??.??.19??
Prim Ödeme süresi ??.??.00??
25 yıl 30.11.24 (=25 yıl)
Çalışma süresi – ??.??.??
25 yılı doldurmaya kalan süre ??.??.??
| 01.06.2002 tarihi itibariyle | ||||
| Erkeklerin 25 yılı tamamlamasına kalan süre | I. ŞART-Ödemeleri Gereken Prim Süresi | II. ŞART – Tamamlamaları Gereken Yaş. | ||
| 2 yıl veya daha az | 25 | 44 | ||
| 2 yıldan fazla- 3 yıl 6 ay ve daha az | 25 | 45 | ||
| 3 yıl 6 aydan fazla-5 yıl ve daha az | 25 | 46 | ||
| 5 yıldan fazla-6 yıl 6 ay ve daha az | 25 | 47 | ||
| 6 yıl 6 aydan fazla-8 yıl ve daha az | 25 | 48 | ||
| 8 yıldan fazla-9 yıl 6 ay ve daha az | 25 | 49 | ||
| 9 yıl 6 aydan fazla-11 yıl ve daha az | 25 | 50 | ||
| 11 yıldan fazla-12 yıl 6 ay ve daha az | 25 | 51 | ||
| 12 yıl 6 aydan fazla-14 yıl ve daha az | 25 | 52 | ||
| 14 yıldan fazla-15 yıl 6 ay ve daha az | 25 | 53 | ||
| 15 yıl 6 aydan fazla-17 yıl ve daha az | 25 | 54 | ||
| 17 yıldan fazla-18 yıl 6 ay ve daha az | 25 | 55 | ||
| 18 yıl 6 aydan fazla-20 yıl ve daha az | 25 | 56 | ||
| 20 yıldan fazla-21 yıl 6 ay ve daha az | 25 | 57 | ||
| 21 yıl 6 aydan fazla-22 yıl | 25 | 58 | ||
| 22 yıldan fazla | 25 | 60 | ||
Örnek 1-20.10.1986 tarihinde Bağ-Kur’a prim ödemeye başlamış erkek esnafın 01.06.2002 tarihi itibariyle prim ödeme süresi,
01.06.2002
– 20.10.1986
11.07.0015 (15 yıl, 7 ay, 11 gün)dür.
Buna göre 25 yıllık prim ödeme süresini tamamlamasına kalan süre,
30.11.24
– 11.07.15
19.04.09 (9 yıl, 4 ay, 19 gün)dür. Bunun tablodan karşılığı 6. sırada olan “8 yıldan fazla – 9 yıl 6 ay ve daha az” kısmıdır ve emekli olabileceği YAŞ, 49 dur. Buna göre bu esnaf 25 yıllık prim ödeme şartıyla 49 yaşından önce emekli olamayacaktır.
Örnek 2-
07.07.1966 doğumlu olan ve 15.01.1987 tarihinde SSK’lı olarak işe başlayan Aslan bey, SSK sigortalısı olarak, 390 gün çalışmış ve daha sonra 1988’de 18 aylık askerlik için işinden ayrılmış ve askerlik dönüşünde köyünde kendi adına tapuya kayıtlı tarlasını ekip biçmeye başlamış ve köy muhtarının Bağ-Kur’a bildirmesi üzerine 01.10.1989 da Tarım Bağ-Kur sigortalısı olmuştur. Bu köylümüzün emekli olacağı tarih;
01.06.2002 itibariyle Bağ-Kur’a ödediği prim süresi,
01.06.2002
– 01.10.1989
00.08.0012 (12 yıl, 8 aydır.)
Bu sigortalı daha önce de 390 gün SSK’ya prim ödemişti. Bunu da ilave ettiğimizde, toplamda (390 gün = 1 yıl 1 ay) 13 yıl, 9 ay prim ödemiş olur. Eğer bu sigortalımız yerine getirmiş olduğu askerlik hizmetini de (4447 Sayılı Kanun ile getirilmiş uygulamayla) borçlanıp Bağ-Kur’a ödediği takdirde toplam hizmeti; (18 ay = 1 yıl 6 ay) 15 yıl, 3 ay olacaktır.
25 yılı tamamlamasına kalan süre,
30.11.24
– 00.03.15
30.08.09 (9 yıl 9 ay) dır, bu sigortalı tabloya göre, 50 yaşını dolduracağı 07.07.2016 tarihinden sonra emekli olabilecektir.
Şevket Tezel – AliTezel.com
