Sosyal güvenlik sisteminde ve çalışma mevzuatında gerek cenaze gerekse evlenme konusunda bazı yardımlar ve ödemeler vardır. Bunlar çalışanın tabi olduğu mevzuata göre farklılık arz eder.
5510 SAYILI YASADA EVLENME YARDIMI
Evlenmeleri nedeniyle gelir veya aylıkları kesilmesi gereken kız çocuklarına, evlenmeleri ve talepte bulunmaları halinde almakta oldukları aylık veya gelirlerinin iki yıllık tutarı bir defaya mahsus olmak üzere evlenme ödeneği olarak peşin ödenir. Evlenme ödeneği alan hak sahibinin aylığının kesildiği tarihten itibaren iki yıl içerisinde yeniden hak sahibi olması halinde, iki yıllık sürenin sonuna kadar gelir veya aylık bağlanmaz, bu durumda olanlar 60’ıncı maddenin birinci fıkrasının (f) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılır.
Evlenme ödeneği verilmesi halinde, diğer hak sahiplerinin aylık veya gelirleri, evlenme ödeneği verilen sürenin bitimini takip eden ödeme döneminden itibaren 34’üncü maddeye göre yeniden belirlenir.
657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU’NDA CENAZE YARDIMI
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 208. maddesinde; devlet memurlarından memur olmayan eşi ile ikiden fazla dahi olsa aile yardımı ödeneğine müstahak çocuğu ölenlere en yüksek devlet memuru aylığı (ek gösterge dahil) tutarında, memurun ölümü halinde sağlığında bildiriyle gösterdiği kimseye, eğer bildiri vermemiş ise eşine ve çocuklarına, bunlar yoksa ana ve babasına, bunlar da yoksa kardeşlerine en yüksek devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) tutarında, ölüm yardımı ödeneği verileceği hükme bağlanmıştır.
Ölüm yardımı ödeneği, hiçbir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ve ödeme emri aranmaksızın saymanlarca derhal ödenir. Bu yardım borç için haczedilemez. 2014 yılında eş ve çocuğun ölümü halinde (8000+1500) x 0.076998= 731 TL, memurun ölümü halinde [(8000+1500) x 0.051448] x 2= 1463 TL ölüm (cenaze) yardımı yapılmaktadır.
5510 SAYILI YASADA CENAZE YARDIMI
İş kazası veya meslek hastalığı sonucu veya sürekli işgöremezlik geliri, malullük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığı almakta iken veya kendisi için en az 360 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş olup da ölen sigortalının hak sahiplerine SGK Yönetim Kurulu’nca belirlenip bakan tarafından onaylanan tarife üzerinden cenaze ödeneği ödenecek.
Cenaze ödeneği, sırasıyla sigortalının eşine, yoksa çocuklarına, o da yoksa ana babasına, o da yoksa kardeşlerine verilecek.
Cenaze ödeneğinin yukarıda sayılanlara ödenememesi ve sigortalının cenazesinin gerçek veya tüzel kişiler tarafından kaldırılması durumunda, SGK Yönetim Kurulu’nca belirlenip bakan tarafından onaylanan tarifeyi geçmemek üzere belgelere dayanan masraflar, masrafı yapan gerçek veya tüzel kişilere ödenecek.
2014 yılı için SSK ve Bağ-Kur’lularda cenaze ödeneği 415 liradır.
4/(c) bendi kapsamında sigortalı sayılanlardan (memurlar) ölenlerin hak sahiplerine kendi kurumları tarafından ilgili mevzuat gereği ölüm yardımı hariç cenaze gideri, cenaze nakil gideri ödeneği veya bu mahiyette bir ödemenin yapılması halinde, kurum tarafından cenaze ödeneği ödenmeyecek. / Ali Tezel – Habertürk
