Engellilerin çalışma hayatına kazandırılması için engellilerin istihdamına yönelik çeşitli teşvik uygulamaları getirilmiştir. Engellilerin İstihdamına yönelik düzenlemeler 4857 sayılı İş Kanunu ve Yurtiçinde İşe Yerleştirme Yönetmeliğinde yapılmıştır. 4857 sayılı İş Kanunun 30.maddesinde engellilerin istihdamına yönelik teşvik uygulamasının usul ve esasları düzenlenmiştir.
4857 sayılı İş Kanunu kapsamında engellilerin istihdamına yönelik teşvik uygulamasının usul ve esasları açıklamaya çalışalım.
A- Engellilerin İşkur’a Kaydı
Tüm vücut fonksiyon kayıplarının en az %40’ından yoksun olduklarını, yetkili sağlık kuruluşlarından alacakları engelli sağlık kurulu raporu ile belgeleyenler “engelli” statüsünde kayıt yaptırabilir.
Meslekte çalışma güç kaybı oranı vb. oranlar dikkate alınmamakta olup tüm vücut fonksiyon kaybı oranına bakılmaktadır. Engelli sağlık raporunda çalışamaz ifadesi yer alıyorsa kişinin engelli kaydı kurumca yapılmamaktadır(*).
B- Engelli Teşvikinde Yararlanma Şartları
4857 sayılı iş Kanununun 30.maddesi kapsamında engelli teşvikinden yararlanabilmek için;
- İşveren hissesine ait primlerin Hazinece karşılanabilmesi için işverenlerin çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili olarak 5510 sayılı Kanun uyarınca aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumuna verilmesi,
- Sigortalıların tamamına ait sigorta primlerinin sigortalı hissesine isabet eden tutarı ile Hazinece karşılanmayan işveren hissesine ait tutarın ödenmiş olması,
Gerekmektedir.
C- Engelli Teşviki
Prime esas kazanç alt sınırı(asgari ücret) üzerinden hesaplanan sigorta primine ait işveren hisselerinin tamamı, kontenjan fazlası engelli çalıştıran, yükümlü olmadıkları halde engelli çalıştıran işverenlerin bu şekilde çalıştırdıkları her bir engelli için prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigorta primine ait işveren hisselerinin tamamı Hazinece karşılanır.
Sosyal güvenlik destek primine tabi çalışan, topluluk sigortasına tabi çalışan, yurtdışında çalışan sigortalılar ile aday çırak, çırak ve öğrencilerden dolayı bu teşvikten yararlanılamıyor.
Engelli işçi teşvikinden işçi çalıştıran bütün işyerleri faydalanabiliyor. Bu teşvikten faydalanabilmek için 50 işçi çalıştırma zorunluluğu bulunmuyor.
Örnek: Bakkal Mehmet Amca, bakkalında asgari ücret (20.002,50 TL) üzerinden bir engelli çalıştırırsa, işveren olarak kendi hissesine düşen sigorta primlerinin tamamını Hazine karşılayacak. Engellileri çalıştıran işverenlerin bu haktan yararlanabilmeleri için engellilerin en az %40 oranında engelli olduklarını gösterir sağlık kurulu raporu almaları gerekiyor.
D. Engelli Teşvikinde İşverenin Prim Avantajı
Engelli çalıştıran işverenlerin 5 puanlık prim indiriminden yararlanıp yararlanmadıklarına göre prim avantajları değişmektedir. Buna göre;
- İşverenlerin 5 puanlık prim indiriminden faydalandığı durumlarda işverenin aylık prim kazancı 20,002,50x yüzde 15,5 = 3100,38 TL kazancı olur.
- İşverenlerin 5 puanlık prim indiriminden faydalanmadığı durumlarda işverenin aylık prim kazancı 20,002,50x yüzde 20,5 = 4100,51 TL kazancı olur.
————————————————————–
*- https://www.iskur.gov.tr/isveren/engelli-istihdami
02.12.2024
Arif Temir
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
ariftemir1@gmail.com
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
