B- GİDER KALEMLERİ YÖNÜNDEN
Gelecek Aylara Ait Giderler;
Dönemsellik esası gereği peşin ödenen ve gelecek döneme ait olduğu için, çalışılan dönemdeki hesaplara kaydedilmemesi gereken giderlerin döneme ait tutarlarının ilgili hesaplardan çıkarılarak gider hesaplarına alınması/virmanlanması sağlanmalıdır.
Şüpheli Ticari Alacak Karşılıkları;
Dönemde ortaya çıkan ve Vergi Usul Kanunu 323. Maddesindeki hükümlerine göre şüpheli hale gelen alacaklar için karşılık ayrılmalı ve ilgili gider hesabına kayıt yapılmalıdır. Ticari ilişkiler içerisinde sayılmayan borç verme vb. nedenlerden dolayı ortaya çıkan alacaklar için karşılık ayrılmamasına dikkat edilmelidir. Bu tür alacaklar için karşılık ayrılabilmesi hakkında çeşitli yorumlar bulunsa dahi Gelir İdaresinin muktezalarındaki yaygın görüşü gider kabul edilmemesi yönündedir.
Amortismana Tabi Tutulan Varlıkların Tükenme Payları;
5024 Sayılı Kanunla yeniden düzenlenmiş bulunan, 01.01.2004 tarihinden itibaren aktifine kaydettiği kıymetlerle ilgili olmak üzere, VUK 315. madde hükmüne istinaden yayınlanan 333, 339, 365, 389, 399, 406, 418 sıra no.lu ve 07.08.2014 tarihli 29081 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 439 sayılı V.U.K. Genel Tebliğlerini de dikkate alarak hesaplanan amortisman ve itfa payları karşılıklarının gider hesaplarına intikali yapılmalıdır.
Burada dikkat edilecek önemli bir hususta “5510 Sayılı Bazı Varlıkların Milli Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Kanun” kapsamında beyan edilerek kurum aktifine alınan varlıklar üzerinden amortisman hesaplansa dahi gider kaydı yapılmamalıdır.
Dövizli Hesapların Değerlemesi;
Şirket hesaplarında döviz karşılığı olan tutarların Vergi Usul Kanunu (130 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile 217 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde; değerleme günü itibariyle Maliye Bakanlığınca kur ilan edilmediği durumlarda T.C. Merkez Bankasınca ilan edilen kurların esas alınması gerekmekte olduğu belirtilmiştir.) hükümlerine göre değerlemeye tabi tutularak bu işlem sonunda oluşan kur farklarının ilgili Gelir Tablosu Hesaplarına intikali sağlanmalıdır. Efektif cinsinden yabancı paralar için efektif alış kuru, döviz cinsinden yabancı paralar için döviz alış kuru uygulanmalıdır. Burada dikkat edilecek diğer bir husus ise avans hesaplarında yer alan tutarların değerlenmesi sonucu ortaya çıkan farkların gelir/gider yönünden nasıl değerlendirileceği konusudur. Mevzuatta bu yönde bir düzenleme olmamakla beraber verilen özelgelerden hareketle Gelir İdaresinin görüşü değerleme sonucu ortaya çıkan farkların ilgili Gelir Tablosu hesaplarıyla ilişkilendirilmesi yönündedir.
Geçmiş Yıl Zararları;
Geçmiş yıllarda meydana gelen zararların 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 9. Maddesinde sayılan şartlar dahilin de Geçici Vergi Dönemlerinde de kazançtan mahsubunun mümkün olduğu unutulmamalıdır. İndirimi yapılacak tutar hesaplanırken mali zararın dikkate alınması atlanmamalıdır.
Bağış ve Yardımlar;
5520 S ayılı Kurumlar Vergisi Kanunu 10. Maddesinde sayılan bağış yardım ve harcamalar vergi matrahından indirilebilmektedir. Bu kapsamdaki bağış ve yardımlar defter kayıtlarına kanunen kabul edilmeyen gider olarak işlenmelidir. Söz konusu madde içeriğinde sayılan kurum kazancının %5 ile sınırlandırılan bağış ve yardımlardan indirilecek tutar hesaplanırken [Ticari bilanço kârı – (iştirak kazançları istisnası + geçmiş yıl zararları)] formülü uygulanmalıdır. (1.Seri No.lu KVK Genel Tebliği – 10.3.2.1. Kurum kazancının %5’i ile sınırlı bağış ve yardımlar)
Finansman Giderlerinin Örtülü Sermaye Kapsamında Değerlendirilmesi;
Ortaklardan veya ilişkili kurumlardan doğrudan veya dolaylı olarak temin edilen borçlar için katlanılan faiz, kur farkı vb. giderlerin örtülü sermayeye isabet eden kısmı kanunen kabul edilmeyen gider kabul edilerek dönem matrahına ilave edilmelidir. Burada üzerinden hesaplama yapılacak tutar, hesap dönemi içinde her hangi bir tarihte kurumun öz sermayesini üç katını aşan kısımdır. Öz sermayeden kastedilen dönem başındaki öz kaynak mevcududur. Diğer bir ifadeyle bir önceki yılın dönem sonu bilançosunda yer alan Öz kaynak toplamıdır. Yapılan borçlanmaların Örtülü Sermaye kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği hususunda 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu 12. Maddesi mucibince işlem yapılmalıdır.
Geçici vergi çalışmalarında dikkat edilecek hususlar – 1
Kaynak: muhasebenetwork.com
