İş kazası sonucu sürekli iş göremezlik geliri verilir mi? İş kazası geçiren çalışmaya devam edebilir mi? İş kazası geçiren erken emekli olur mu?
Bu soruların cevabını Sosyal Güvenlik Uzmanı ve memurhaber.com yazarı Bünyamin Esen veriyor. Okurumuz Mustafa BİDİŞ soruyor: “07.11.1982 doğumluyum. 12.10.2000 tarihinden itibaren sigortalı çalışıyorum. 4600 gün prim ödemem var. Askerlik borcum yok, askerlikten muafım. 2001 yılında iş kazası sonucu %40 iş kaybım oldu.
Vergi indirim yazım henüz gelmedi bu çalıştığım işyerime. Ne zaman emekli olabilirim? Bir de bana maaş bağladılar iş kazası olduğu için. Aylık asgari ücret olarak maaş alıyorum. Ayni zamanda sigortalı olarak çalışıyorum. Erken emekli olabilir miyim? Teşekkürler.”
Sayın okurumuz, iş kazası sonucunda kendisine gelir bağlanan okurlarımızdan sıkça gelen bir soruyu soruyorsunuz. İş kazası sonucu kendisine gelir bağlanan sigortalılar çalışmaya devam edebilirler mi, ikinci kez emekli olabilmeleri nasıl olur, ayrıntılı olarak açıklayalım.
İş Kazası Sonucu Sürekli İş Göremezlik Geliri Verilir
İş kazası veya meslek hastalığı sonucu oluşan hastalık ve özürler nedeniyle Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurulları tarafından verilen raporlara istinaden Kurum Sağlık Kurulunca meslekte kazanma gücü en az % 10 oranında azalmış bulunduğu tespit edilen sigortalı, sürekli iş göremezlik gelirine hak kazanır. Bu gelir hayat boyu kendisine ödenir.
Sürekli iş göremezlik geliri emeklilik aylığı değildir. Çalışanın iş kazası yada meslek hastalığı sonucu kaybettiği çalışma gücünü, uzuv kaybını yada güç kaybını telafi etmeyi amaçlayan bir düzenlemedir.
İş Kazası Geçiren Çalışmaya Devam Edebilir
Sürekli iş göremezlik geliri alan kişi çalışmaya devam edebilir.
Bu şekilde sigortalı olarak çalışmaya devam eden kişi emeklilik (yaşlılık aylığı/maluliyet aylığı) için gerekli şartlarını, yani prim ödeme gün sayısı, sigortalılık süresi ve yaşı tamamlarsa emekli de olabilir.
Sürekli iş göremezlik geliri alan sigortalının çalışması yada isteğe bağlı sigortalı olması halinde bu gelir kesilmez, yaşadığı sürece verilmeye devam edilir.
İş kazası yada meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün yada çalışma gücünün %60 ve daha fazlasını kaybettiği tespit edilen sigortalılara, en az on yıldan beri sigortalı bulunup, toplam olarak 1800 gün veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malûl olan sigortalılar için ise sigortalılık süresi aranmaksızın 1800 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması şartıyla malullük aylığı da ayrıca bağlanır.
Siz meslekte kazanma gücü oranınız % 40 olduğu için bu durumda değilsiniz.
Normal Emekliliğiniz 60 Yaşında
Normalde ilk işe giriş tarihiniz olan 12.10.2000 tarihine göre 60 yaşında ve 7000 gün prim ödeme gün sayısını doldurmanız halinde emekli olabilirsiniz.
Öte yandan 15 yıl sigortalılık süresini tamamlamanız koşulu ile 60 yaşını doldurunca 4500 günden kısmi yaşlılık aylığı da almanız mümkündür.
Her iki emeklilik seçeneğinde de yaş olarak 60 yaşını doldurmanız gerekmektedir.
Yani siz de yaşa takılanlardansınız, yaşınıza göre 2042 yılında emekli olabileceksiniz.
Ancak Erken Emekli de Olabilirsiniz..
Ancak siz iş kazası sonucu özürlü hale geldiğiniz ve çalışma gücünüzün %40’ından fazlasını kaybettiğiniz için erken emeklilik koşullarına tabisiniz.
İlk işe giriş tarihinize göre 19 yıl sigortalılık süresini doldurmanız ve asgari 4240 prim ödeme gün sayınızın olması halinde yaşa tabi olmadan emekli olabilirsiniz.
Gün dökümünüzü göndermemiş olmanıza rağmen 4600 gününüz olduğunu söylemişsiniz. Buna göre prim ödeme gün sayınız yeterli. Ancak sigortalılık süresi şartını henüz yerine getirmiyorsunuz.19 yıl sigortalılık süreniz 12.10.2019’da dolacak. Bu tarihte emekli olabileceksiniz.
Vergi İndiriminden Faydalanabilir Yazısı Almanız Şart
Ancak erken emeklilik için vergi indiriminden yararlanabilir yazısı almanız gerekmektedir.
Vergi indirim belgesi başvurunuz sonrasında sevk edileceğiniz sağlık Kurulu’ndan 28.04.1981 tarih ve 17324 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan “Sakatlık İndiriminden Yararlanacak Hizmet Erbabının Sakatlık Derecelerinin Tesbit Şekli ile Uygulanması Hakkında Yönetmelik” hükümlerine en az % 40 oranında “çalışma kaybı” olduğunu belgelendirmeniz gerekir.
Özellikle altını çizelim iş kazası sonucunda size gelir bağlanmasını sağlayan % 40 oranı “meslekte kazanma gücü” kaybınızın oranıdır. Bu oran çalışma gücü kaybından farklıdır. Hastane çalışma gücü kaybı oranınızın bundan daha az yada daha çok olduğuna karar verebilir.
En az % 40 çalışma gücü kaybınızın olduğu raporla ortaya çıkarsa o zaman hem vergi indiriminden faydalanabilir yazısı alarak gelir vergisi indirimi alırsınız, hem de erken emeklilik koşullarından yararlanabilirsiniz.
Vergi indirimi yazısı alamazsanız 2019’da emekli olamazsınız, 60 yaşını beklemeniz gerekir.
Çifte Maaş Alacaksınız
Belirtelim ki gerek yaşı beklemeden erken emekli olun gerekse de 60 yaşında normal koşullarla emekli olun çift maaş alacaksınız. Şuan aldığınız geçici iş göremezlik ödeneğiniz yanında yaşlılık aylığınız da olacak.
Malûllük, yaşlılık, ölüm sigortaları ve vazife malûllüğü ile iş kazası ve meslek hastalığı sigortasından hak kazanılan aylık ve gelirler birleşirse, sigortalıya veya hak sahibine bu aylık veya gelirlerden yüksek olanın tamamı, az olanın yarısı, eşitliği halinde ise iş kazası ve meslek hastalığından bağlanan gelirin tümü, malûllük, vazife malûllüğü veya yaşlılık aylığının yarısı bağlanır.
Başka bir deyişle emekli olduğunuzda yaşadığınız sürece çift maaş alacaksınız: Fazla olanın tamamını, az olanın ise yarısını. Vefat etmeniz halinde de hak sahiplerinize gelir/aylık kalacak.
