Mevzuat
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61. maddesinde; “İşverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatler” ücret olarak tanımlanmış, 62. maddede ise “İşverenler, hizmet erbabını işe alan, emir ve talimatları dahilinde çalıştıran gerçek ve tüzel kişilerdir.” hükmüne yer verilmiştir. Öte yandan, ücretlerin ne şekilde vergilendirileceği 31/1/1981 gün ve 17237 (mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 128 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde açıklanmıştır.
160 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde; Buna göre, bir hizmet erbabının birden fazla işverenden ücret alması halinde, her bir işverenin ödediği ücretler, ayrı ayrı vergilendirilmektedir. Dolayısıyla vergi tarifesi, her bir işverenin ödediği ücrete, diğer işveren veya işverenlerin ödediği ücretle ilgilendirilmeksizin ayrı ayrı uygulanmaktadır. Ancak, söz konusu ücretlerin gayrisafi tutarları toplamının, Gelir Vergisi Kanununun 86. maddesinde belirtilen haddi aşması halinde, bu ücretlerin yıllık beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir. Bu konuda 18/3/1986 gün ve 19051 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 149 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde gerekli açıklamalar yapılmıştır:” açıklamalarına yer verilmiştir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunun 86 ncı maddesinde; “Aşağıda belirtilen gelirler için yıllık beyanname verilmez, diğer gelirler için beyanname verilmesi halinde bu gelirler beyannameye dahil edilmez.
…..
b) Tek işverenden alınmış ve tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretler (4962 sayılı Kanun’un 17/D maddesiyle değişen parantez içi hüküm 07/08/2003 tarihinden geçerli olmak üzere) (birden fazla işverenden ücret almakla beraber, birden sonraki işverenden aldıkları ücretlerinin toplam 103’üncü maddede yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşmayan mükelleflerin, tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretleri dahil)…” hükmüne yer verilmiş olup, Gelir Vergisi Kanununun 103 üncü maddesinin ikinci gelir diliminde yer alan tutar2017 yılı için 30.000 TL, 2018 yılı için 34.000 TL, 2019 yılı için 40.000 TL olarak belirlenmiştir.
16 no.lu Gelir Vergisi Sirkülerinde ise; Aşağıda belirtilen gelirler için yıllık beyanname verilmez, diğer gelirler için beyanname verilmesi halinde bu gelirler beyannameye dahil edilmez. …b) Tek işverenden alınmış ve tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretler (birden fazla işverenden ücret almakla beraber birden sonraki işverenden aldıkları ücretlerinin toplamı, 103 üncü maddede yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşmayan mükelleflerin, tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretleri dahil), Denilmektedir.
Sonuç
1- Yeni işe başlayan personelin çalışacağı süre içerisinde elde edeceği ücret gelirinin 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 61, 94 ve 103 üncü maddeleri uyarınca vergilendirilmesi aşamasında daha önce çalışmış olduğu işverenden elde ettiği kümülatif ücret matrahının yeni iş yerinde çalışacağı süre içerisinde elde edeceği ücret matrahı ile ilişkilendirilmemesi gerekmektedir. Bir başka anlatımla yeni iş yerinde söz konusu personelin elde edeceği ücretlerin tevkif suretiyle vergilendirilmesine esas olarak başlangıçta “0” matrahın dikkate alınması gerekmektedir.
2- 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 86/1/b maddesi uyarınca tek işverenden alınmış ve tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretler için yıllık beyanname verilmez.
3- 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 86/1/b maddesi parantez içi hüküm uyarınca birden fazla işverenden ücret almakla beraber, birden sonraki işverenden aldıkları ücretlerinin toplamı, 103 üncü maddede yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşması halinde ise, bu ücretlerin yıllık beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir.
4- Burada dikkat edilmesi gereken husus, yıl içerisinde ücret alınan işveren sayısıdır. Birden fazla işverenden ücret almış olması ibaresi, aynı zaman içinde birden fazla işverenden ücret almayı kapsadığı gibi, yıl içerisinde iş değişikliği dolayısıyla birden fazla işverenden ücret almayı da kapsamaktadır. Birden fazla işverenden ücret alma durumuyla özellikle grup şirketi veya holding yapılanmasına dahil bir şirkette çalışan kişinin, yıl içerisinde grubun diğer şirketlerine kaydırılması veya bir kişinin gruba dahil birden fazla anonim şirketin yönetim kurulunda huzur hakkı karşılığı görev yapması şeklinde karşılaşılmaktadır.
Örnek Uygulama: 2017 yılı başlangıcında üniversite kadrosunda eğitim görevliliği yapan Seray Hanım, 18.05.2017 tarihinde başka bir üniversitenin kadrosuna geçmiştir. Bu durumda, Seray Hanım, birinci işverenden almış olduğu ücretin hangisi olacağını serbestçe belirlendikten sonra, birden sonraki işverenden elde ettiği gayrisafi ücret toplamının ilgili haddi aşması halinde, birinci işverenden elde ettiği ücret de dahil olmak üzere ücret gelirlerinin tamamını yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edecektir.
Kaynakça
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu
160 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği
16 no.lu Gelir Vergisi Sirküleri
GİB -İVDB’ nın 10/06/2011 tarih B.07.1.GİB.4.34.16.01-GVK 103-708 sayılı Özelge
Maliye Hesap Uzmanları Derneği, Beyanname Düzenleme Kılavuzu
Umut Çiray
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
E.SGK Müfettişi
umut@brothersandpartner.com
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
