I-GİRİŞ
Kamuoyunda ‘vergi, varlık ve imar barışı kanunu’ olarak da nitelendirilen 7143 sayılı Yasa, 18/05/2018 tarih ve 30425 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Mezkur Kanunun 5. maddesi matrah ve vergi artırımına ilişkin hükümleri içermektedir. 2016 yılında da benzer hükümleri içeren 6736 sayılı Kanun çıkmıştı.
6736 sayılı Kanuna göre artırım kapsamındaki dönemler; 2011, 2012, 2013, 2014 ve 2015 idi.
7143 sayılı Kanuna göre artırım kapsamındaki dönemler; 2013, 2014, 2015, 2016 ve 2017 dir.
Her iki Kanunda matrah ve vergi artımına ilişkin ortak dönemler; 2013, 2014 ve 2015 tir.
Daha önce 6736 sayılı Kanuna göre 2013, 2014 ve 2015 yılları için Kurumlar/Gelir vergisi yönünden matrah artırımında bulunanlar, 7143 sayılı Kanuna göre herhangi bir dönemde ‘hesaplanan KDV’si’ olmayan mükelleflerin KDV yönünden artırım hükümlerinden yararlanabilmek için yine Kurumlar/Gelir vergisi yeniden artırımda bulunmak zorunda olup olmadıkları hususunda tereddütler yaşanmaktaydı. Bu tereddütler, Gelir İdaresi Başkanlığının 25.07.2018 tarih ve E.97317 sayılı yazısıyla açıklığa kavuşturulmuştur.
II- GİB’İN E.97317 SAYILI YAZISININ GETİRDİĞİ YENİ DURUM
7143 sayılı Kanunla, bir dönemde(ayda) hesaplanan KDV yoksa/sıfırsa, KDV yönünden artırım hükümlerinden yararlanabilmek için Gelir veya Kurumlar vergisi yönünden matrah artırımında bulunması şartı getirilmiş ise de, Gelir İdaresi Başkanlığının 25.07.2018 tarih ve E.97317 sayılı yazısıyla bu konuya bir istisna getirilmiştir. Bahse konu yazıda, ‘7143 sayılı Kanun kapsamında KDV artırım talebinde bulunulacak yıllara ilişkin KDV beyannamelerinin bazılarında hesaplanan KDV’si bulunmayan ancak, ilgili yıllara ilişkin 6736 sayılı Kanuna göre gelir/kurumlar vergisi yönünden matrah artırımında bulunmuş olan mükelleflerin söz konusu yıllara ilişkin 7143 sayılı Kanuna göre gelir/kurumlar vergisi yönünden matrah artırımında bulunmasına gerek bulunmamakta olup, 7143 sayılı Kanun kapsamında yapılacak KDV artırımına ilişkin kıyaslamada 7143 sayılı Kanuna göre hesaplanan gelir/kurumlar vergisi artırım tutarının %18’i dikkate alınacaktır.’ Şeklinde açıklama yapılmıştır.
Bahse konu yazı uyarınca, mükellefler 6736 sayılı Kanuna göre 2013, 2014 ve 2015 yılları için Kurumlar/Gelir vergisi yönünden artırımda bulunmuş olması halinde, 7143 sayılı Kanuna göre bu dönemler için KDV yönünden artırım hükümlerinden yararlanabilmek için ayrıca Kurumlar/Gelir vergisi yönünden matrah artırımda bulunmalarına gerek yoktur. Ancak GİB’in ilgi yazısı uyarınca, KDV yönünden karşılaştırma şartı geçerli olup, KDV yönünden yapılacak karşılaştırmada 7143 sayılı Kanuna göre Kurumlar/Gelir vergisi yönünden artırıma esas tutarın %18 inin dikkate alınmasıdır.
Konuya İlişkin Örnekler:
A ve B mükellefin, KDV beyanlarındaki ‘yıllık hesaplanan KDV tutarları’ ile Gelir/Kurumlar vergisi beyanlarının aşağıda yer verilen tablodaki gibi olduğu varsayımıyla 2015 dönemi için matrah ve vergi artırımında bulunmak istemesi halinde ortaya çıkacak durumlar örneklendirecek olursak; 2015 dönemi için 6736 sayılı Kanun kapsamında Gelir/Kurumlar vergisi yönünden A mükellefin artırım bildirimi BULUNDUĞU; B mükellefin artırım bildiriminde BULUNMADIĞINI varsayalım. (Örneğimizde Kurumlar vergisi yönünden matrah artırımında esas alınacak oran ve asgari matrah dikkate alınacaktır.)
Mükellefler sadece Gelir/Kurumlar vergisi yönünden artırımda bulunabilir veya bulunmayabilir. Ancak mükelleflerin KDV yönünden artırım hükümlerinden yararlanabilmesi için;
-A mükellefin Gelir/Kurumlar vergisi yönünden artırımda bulunma zorunluluğu yoktur ancak karşılaştırma yapılması şarttır.
-B mükellefin Gelir/Kurumlar vergisi yönünden artırımda bulunma zorunluluğu vardır ayrıca karşılaştırma yapılması şarttır.
| A mükellefi | B mükellefi | ||
| Dönem | Hesaplamaya Esas KDV | Hesaplamaya Esas KDV | |
| Ocak | 0 | 0 | |
| Şubat | 15.000 | 15.000 | |
| Mart | 15.000 | 15.000 | |
| Nisan | 15.000 | 15.000 | |
| Mayıs | 15.000 | 15.000 | |
| Haziran | 15.000 | 15.000 | |
| Temmuz | 15.000 | 15.000 | |
| Ağustos | 15.000 | 15.000 | |
| Eylül | 15.000 | 15.000 | |
| Ekim | 15.000 | 15.000 | |
| Kasım | 15.000 | 15.000 | |
| Aralık | 15.000 | 15.000 | |
| Toplam-TL | a | 165.000 | 165.000 |
| Artırım Oranı | b | 2,5% | 2,5% |
| Artırım Tutarı | c=a*b | 4.125 | 4.125 |
| Gelir/Kurumlar Vergisi beyanı | d | 100.000 | 100.000 |
| Matrah Artırım Oranı | e | 25% | 25% |
| Hesaplamaya Esas Tutar-Beyana Göre | f=d*e | 25.000 | 25.000 |
| Hesaplamaya Esas Tutar-Asgari Limite Göre | g | 40.701 | 40.701 |
| f veya g hangisi yüksek ise | h=f veya g | 40.701 | 40.701 |
| (f veya g hangisi yüksek ise) h* %18 | i=h*%18 | 7.326 | 7.326 |
| Kurumlar Vergisi Yönünden artırım | Zorunlu değil ancak karşılaştırma var. | Zorunlu ve ayrıca karşılaştırma var. | |
| Kurumlar Vergisi Yönünden artırım tutarı | j=h*%20 | 8.140 | 8.140 |
| Esas Artırım Tutarı-KDV yönünden | i>c | 7.326 | 7.326 |
| Esas Artırım Tutarı- KDV bildirimi için Kurumlar V. Yönünden artırım tutarı | j | zorunlu değil | 8.140 |
Buradaki esas fark; B mükellefin Kurumlar vergisi yönünden artırımda bulunmak zorunda kalması ile 8.140-TL tutarındaki ilave verginin çıkmış olmasıdır.
III-SONUÇ
7143 sayılı Kanuna göre, KDV yönünden artırım nedeniyle Gelir/Kurumlar vergisi yönünden de artırımda bulunulmasının gerekmesi halinde, söz konusu hesap döneminin kapandığı yıl için belirlenen alt limit matrahları da dikkate alınması, gerekli karşılaştırmalar yapılarak KDV ve Kurumlar/Gelir vergisi yönünden artırımda bulunulması icap etmektedir. Ancak Gelir İdaresi Başkanlığının ilgi yazısı uyarınca, 6736 sayılı Kanuna göre 2013, 2014 ve 2015 dönemleri için Kurumlar/Gelir vergisi yönünden artırımda bulunulmuş olması halinde, bu dönemler için 7143 sayılı Kanuna göre KDV yönünden artırım hükümlerinden yararlanabilmek için ayrıca Kurumlar/Gelir vergisi yönünden matrah artırımında bulunulmasına gerek yoktur.
Kaynakça:
-6736 sayılı Kanun ve Genel Tebliğleri
-7143 sayılı Kanun ve Genel Tebliğleri
-Gelir İdaresi Başkanlığının 25/07/2018 tarih ve E.97317 sayılı yazısı.
Zeyneddin Çetin
Vergi Müfettişi
cetinzeyni@gmail.com
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
