1.Giriş
Bu yazımızda E Fatura, E Arşiv Fatura ve E Defter hakkında detaylı bilgiler vereceğiz. Bu konular hakkında maalesef çok yanlış anlaşılan ve uygulanan bilgiler bulunmaktadır. Karşılaşılan bu durumları vergi mevzuatımıza uygun bir şekilde anlatacağız.
Aslında genel olarak baktığımızda kağıt fatura ile E Faturanın mevzuat uygulaması açısından hiçbir farklılık yoktur. Kağıt fatura işlemimizi yaparken nelere dikkat ediyorsak aynı zamanda E Fatura içinde aynı konularda dikkat etmemiz gerekecektir.
Bunların yanında mesleki hayatımızda 01.01.2019 tarihinden itibaren yeni bir uygulama olan E Tebligat uygulaması ile tanışacağız.
2. E Fatura
E fatura uygulaması ilk olarak 25.000.000 TL Brüt satış hacmi olan mükellefler için zorunlu hale getirilmişti. Daha sonra 10.000.000 TL ‘ ye kadar bu tutar indirilmiştir. Şu anda da tebliğ taslak aşamasında olduğu için 5.000.000 TL ‘ ye kadar indirileceği öngörülmektedir. Ama hali hazırda şu an için geçerli olan 10.000.000 TL dir.
Örnek : 2017 yılına ait Kurumlar Vergisi Beyannamesinde;
600 Yurt İçi Satışlar : 7.000.000 TL
601 Yurt Dışı Satışlar : 2.000.000 TL
602 Diğer Gelirler : 1.000.000 TL
—————————————————
Brüt Satış Hasılatı 10.000.000 TL
olduğu için bu vergi mükellefi 01.01.2019 tarihinden itibaren E fatura uygulamasına geçiş yapması zorunludur. Bu örnekten de anlaşıldığı gibi vergi mükellefi için geçiş şartları oluştuğu yıl değil daha sonraki yıl da geçiş yapmaları gerekir.
Gerekli şartları haiz vergi mükellefleri http://www.efatura.gov.tr/efaturabasvuru.html bu adresten gerekli başvuruları yapması gerekmektedir. Bunun için öncellikle vergi mükellefi adına mali mühür alması ve başvurunun bu şekilde yapması gerekmektedir.
Bunun haricinde vergi mükellefleri ihtiyari olarak ta, gerekli şartları taşımasalar dahi E fatura uygulamasına geçebilmektedir.
E Fatura oluştururken aynı kağıt faturadaki gibi Vergi Usul Kanunu 231/5.maddesine göre 7 günlük zamanı dikkate alarak karşı firmaya göndereceğiz.
Burada herkesin bildiği gibi E Fatura gönderirken iki gönderme seçeneğinden birini tercih ederek gerekli işlemleri yapıyoruz. Bunlar Ticari Fatura ve Temel Fatura olarak iki şekildedir. Özellikle burada dikkat etmemiz gereken bir konuya detaylı bir şekilde anlatacağız. Fatura iptal konusu, vergi mevzuatımıza göre FATURA İPTALİ adında hiçbir işlem yapılmaz. Oluşan bir faturanın hem kağıt fatura olarak hem de e fatura olarak iptali yani tamamen ortadan kaldırılması vergi mevzuatımıza aykırıdır. Böyle bir işlem yapılmaz bunun yerine DÜZELTME işlemi vergi mevzuatımıza uygun bir işlemdir. Ancak E Fatura da nasıl bir işlem yapılmalı ve vergi mevzuatımıza uygun olan nedir? Bunu detaylı bir şekilde anlatalım.
Temel Fatura
1. Yanlış gönderilmiş bir fatura, iade faturası düzenleyerek gerekli düzeltme işlemi yapılır.
2. Noter veya KEP kullanarak faturaya itiraz edilir. İtiraz edilen fatura, gönderici açısından değerlendirdiğimizde faturayı ters kayıtla işlemi düzeltmelidir. Alıcı açısından bu faturayı hiçbir şekilde kayıtlara almaz inceleme durumunda ise noter veya KEP kullanılarak yapılan bu itirazı göstermesi yeterli olacaktır.
Ticari Fatura
1.Fatura ticari olarak düzenlenmişse öncellikler 8 gün içinde red veya kabul edilir. Fatura kabul edildiğinde ise gönderici bu faturayı kayıtlarında gösterecektir. Alıcı da aynı işlemi yapacaktır.
2.Red olarak cevap verildiğinde ise, gönderici kayıtlarından ters kayıt ile çıkarmalıdır. Alıcı ise hiçbir işlem yapmayacaktır. Red sonrası fatura GİB sisteminde duracaktır ve inceleme olduğunda bu red yanıtını gösterilebilir.
Burada önemle durulması gereken konu Gelir Tablosu hesaplarında hem Gelir Hesapları olsun hem de Gider Hesapları olsun asla mahsuplaşma yapılmaz netleştirme yapılır bunu da unutmamak gerekir.
E Fatura göndermemiz gerekirken eğer kağıt fatura göndermiş isek, bunun da cezası bulunmaktadır. Cezası, vergi matrahının % 10 ‘ nu kadar özel usulsüzlük cezası kesilecektir.
3. E Arşiv Fatura
E Arşiv Faturada ise, internet üzerinden satış yapanlar ve Brüt satış hasılatı 5.000.000 TL ‘ yi geçenler E Arşiv Fatura kullanmak zorundalar. E Arşiv Fatura da vergi mükellefleri ihtiyari olarak geçebilmektedir.
E Arşiv Fatura için herhangi bir başvuru menüsü bulunmamaktadır. E Arşiv Fatura kullanmak isteyenler öncellikler E Fatura kullanmak zorundalar. E Arşiv Fatura için ayrıca başvuru yapmalarına gerek yoktur.
E Arşiv Faturaya geçen mükellefler artık kağıt fatura kullanmayacaktırlar. Vergi mükellefi olmayan ve E Fatura mükellefi olamayan müşterileri için artık E Arşiv Fatura gönderecektir.
01.01.2019 tarihinden itibaren E Arşiv Fatura raporları GİB 15 günlük olarak değil günlük olarak gönderilecektir.
4. E Defter
E Defter uygulamasına geçiş şartları E Fatura şartları ile aynıdır. Gerekli şartları taşıyan mükellefler her ikisine de başvuru yapmak zorundadırlar. E defter başvuru için http://www.edefter.gov.tr/edefterbasvuru.htmlbu adresten yapılabilir. Öncellikle mali mühürün alınması gerekmektedir.
E Defter uygulaması ilgili yılın ilgili ayında örneğin 2019/01 ayına ait e defter takip eden en geç üç ay içinde beratlarını Gelir İdaresi Başkanlığı sayfasına göndermesi gerekmektedir. Ancak 01.01.2019 tarihinden itibaren Berat dosyalarının yanı sıra Defter Rapor Beratının da Gelir İdaresi Başkanlığına gönderilmesi gerekmektedir.
5. E Tebligat
Elektronik tebligat yönetmenliğinde 06/12/2018 tarihinde değişiklik yapılmıştır. Yönetmelikte, 7201 sayılı Tebligat Kanuna göre tebligat çıkarmaya yetkili kurumlarca PTT vasıtasıyla gönderilecek Elektronik tebligatlar için düzenleme yapılmıştır.
01/01/2019 – 31/01/2019 tarihleri arasında Elektronik Tebligat başvuruları yapılacaktır. İlgili kurum ve kuruluşların bu süre zarfında mutlaka Elektronik Tebligat adresi almaları gerekmektedir.
Alması gereken kurumlar;
Yönetmeliğe göre;
Tebligatın elektronik yolla yapılması zorunlu olanlar
MADDE 5
(1) Aşağıda belirtilen gerçek ve tüzel kişilere tebligatın elektronik yolla yapılması zorunludur:
a) 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde yer alan kamu idareleri ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar.
b) 5018 sayılı Kanunda tanımlanan mahallî idareler.
c) Özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan fonlar ve kefalet sandıkları.
ç) Kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunların bağlı ortaklıkları, müessese ve işletmeleri.
d) Sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait diğer ortaklıklar.
e) Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve üst kuruluşları.
f) Kanunla kurulanlar da dâhil olmak üzere tüm özel hukuk tüzel kişileri. (Anonim Şirketler, Limited Şirketler, Komandit Şirketler, Kooperatifler, Dernekler ve Vakıflar)
g) Noterler.
ğ) Baro levhasına yazılı avukatlar.
h) Sicile kayıtlı arabulucular ve bilirkişiler.
ı) İdareleri, kamu iktisadi teşebbüslerini veya sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait diğer ortaklıkları; adli ve idari yargı mercileri, icra müdürlükleri veya hakemler nezdinde vekil sıfatıyla temsile yetkili olan kişilerin bağlı bulunduğu birim.
(2) Birinci fıkra kapsamı dışında kalan gerçek ve tüzel kişilere, talepleri hâlinde elektronik tebligat adresi verilir. Bu durumda bu kişilere tebligatın elektronik yolla yapılması zorunludur.
1. 5’inci maddenin birinci fıkrası dışında kalanlar ilgili kurum, kuruluş veya birlikleri tarafından başvuru yapılacaktır.
2. Başvuruya aşağıdaki bilgi ve belgeler eklenir:
a) Kamu kurum ve kuruşları ile birlikler için Devlet Teşkilatı Merkezi Kayıt Sisteminde (DETSİS) yer alan benzersiz numara ve sistem bilgileri, DETSİS’e kayıtlı olmayanlar için tabi oldukları sistem bilgileri.
b) Merkezi Sicil Kayıt Sistemine (MERSİS) kayıtlı tüzel kişiler için MERSİS numarası ve sistem bilgileri, MERSİS’e kayıtlı olmayan tüzel kişiler için tabi oldukları sistem bilgileri.
c) Türk vatandaşı gerçek kişiler için Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası da dâhil olmak üzere kimlik bilgileri; yabancı gerçek kişiler için yabancı kimlik numarası da dâhil olmak üzere kimlik bilgileri.
3. PTT, ikinci fıkrada belirtilenler dışında da bilgi ve belge talep edebilir. Buna ilişkin usul ve esaslar Bakanlığın uygun görüşü alınmak suretiyle PTT tarafından belirlenir.
Bunların dışında, Elektronik Tebligat sistemiyle gelen bir tebligat olduğunda başvuru sırasında verilen telefon numarasına mesaj gelecektir ve 5 gün içerinde bu tebligata bakılmasa dahi yapılmış sayılacaktır.
Vergi dairesi tarafından verilen E Tebligat adresleri Vergi Usul Kanunu ilgilendirdiği için bu konun dışındadır.
Yine PTT başvurularak daha önce alınan Kep adresleri bu uygulamanın dışındadır.
Kadir Demirbaş
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
kadirdemirbas@yandex.com
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
