1974 doğumluyum. 15 Haziran 1993 sigorta başlangıcım. 5675 prim günüm doldu, emeklilik için yaşımı (56) bekliyorum. Çalışmaya devam etmemin emekli aylığıma nasıl bir etkisi olur? Neye göre hesaplamalıyım? Sigortalı olmayı bırakıp şirket kursam, avantajlı olur muyum? Cenk İlman
15 Haziran 1993 sigorta başlangıcınıza göre emeklilik yaşınız 56 değil 54 olur. Çalışmaya devam etmenizin emekli aylığına etkisine gelince; sizin gibi sigorta başlangıcı 01.01.2000 tarihinden önce olanların emekli aylığı; 01.01.2000 öncesi, 01.01.2000-30.09.2008 dönemi ve 01.10.2008 sonrası dönem için ayrı ayrı hesaplanan kısmi aylıkların toplamından oluşuyor. Önce;
– 01.01.2000 öncesi dönemin tam aylığı, 2000 öncesi son 10 veya 5 yıllık prime esas kazançlar toplamının aynı süredeki prim ödeme gün sayısına bölünmesiyle bulunan ortalama yıllık kazanç tutarı ve toplam prim gün sayısına göre hesaplanan aylık bağlama oranı esas alınarak gösterge ve katsayı sistemine göre,
– 01.01.2000-30 Eylül 2008 ve 01.10.2008 sonrası dönemlere ilişkin tam aylıklar, bu dönemlerdeki prime esas kazançların güncellenmiş tutarının yine bu dönemlerdeki prim gün sayılarına bölünmesiyle bunan ortama aylık kazanç ve toplam prim gün sayısına göre hesaplanan aylık bağlama oranı esas alınarak,
hesaplanıyor. Hesaplanan bu tam aylıklar, söz konusu dönemlerdeki prim gün sayılarının, toplam prim gün sayısına olan oranlarına göre kısmi aylığa dönüştürülüyor. Üç ayrı kısmi aylığın toplamı da emekli aylığını oluşturuyor.
Her üç dönemin aylık bağlama oranları ile son iki dönemin güncelleme katsayıları birbirinden farklı. En düşük aylık bağlama oranı, 01.10.2008 sonrası döneme ilişkin kısmi aylığın hesaplanmasında uygulanan aylık bağlama oranı. Bu nedenle, bundan sonraki her 360 günlük prim ödemesi aylık bağlama oranlarını 1,5-2 puan artırmakla birlikte, aylık bağlama oranının en düşük olduğu 1 Ekim 2008 sonrası kısmi aylığın, toplam emekli aylığı içindeki payı arttıkça, özellikle primleri düşük kazanç üzerinden ödenenlerin emekli aylıkları az da olsa azalmaktadır. Ayrıca bundan sonraki süreçte üzerinden prim ödenecek kazanç tutarlarınız şu andaki kazanç ortalamanızı düşürdüğü ölçüde emekli aylığınız da düşer. Bunu önlemenin yolu, primlerin yüksek kazanç üzerinden ödenmesidir. Primlerinizi düşük kazanç üzerinden ödeyecekseniz, sigortayı bırakıp şirket kurmanız da çözüm olmaz.
İkramiye farkı için nasıl bir yol izlemeliyim?
Eskişehir Osmangazi Üniversitesindeki görevimden 40 yıl 10 ay aylık hizmet süresinden sonra 15 Eylül 2003’te emekli oldum. O tarih itibariyle emekli ikramiyemi 5434 sayılı TC Emekli Sandığı Kanununun 89. maddesi gereğince 30 hizmet yılı üzerinden aldım. Anayasa Mahkemesinin iptal kararı uyarınca, ödenmemiş olan 11 yıllık emekli ikramiyemin tarafıma ödenmesi için yapmam gereken işlemlerin neler olduğunu, başvuruma cevap beklentisinin ne kadar bir zaman olduğunu ve alamadığım takdirde nerede (Eskişehir/Ankara) hangi mahkemeye başvurabileceğimi aydınlatabilirseniz çok memnun olurum. M. Rifat Bozkurt
30 yılı aşan 10 yıllık süreye ilişkin (ikramiye tam yıl için ödeniyor) ikramiye farkınız için önce SGK Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığı’na yazılı olarak başvurmalısınız. Başvuru dilekçenizi, taahhütlü veya iade taahhütlü posta ya da APS ile göndermelisiniz. Zira süre hesaplaması açısından bu önemli olup, 60 günlük cevap süresi dilekçeyi postaya verdiğiniz tarihten başlar. Talebinizin 60 gün içinde reddi halinde, ret yazısının tebliğ tarihinden itibaren 60 gün içinde Ankara İdare Mahkemesinde dava açmalısınız. Gönderdiğiniz dilekçeye 60 gün içinde cevap verilmezse, talep reddedilmiş sayılır. 60. günden sonraki 60 gün içinde dava açılması gerekir.
Emekli ikramiyeniz, emekli olduğunuz tarihteki memur maaş katsayıları dikkate alınarak hesaplanır. Buna göre de emekli olduğunuz tarihte bir yıl için aldığınız ikramiye tutarının on katı tutarında ikramiye ödenir.
Sigorta başlangıcı borçlanılan süre kadar geri gider
Yazılarınızı büyük bir merak ile takip etmekteyim. Açıklayıcı ve bilgilendirici yazılarınız için öncelikle teşekkür ederim. Benim askerlik borçlanması ile ilgili bir sorum olacaktı. Sigorta başlangıç tarihim 26 Temmuz 2000. Askerliğimi sigorta başlangıç tarihimden önce yaptım. Bildiğim kadarıyla askerlikte geçen süreyi borçlanabiliyorum ve borçlandığım takdirde de sigorta başlangıç tarihim askerlik sürem kadar öne çekiliyor. Askere 20 Mart 1999 tarihinde gittim ve 15 Kasım 1999 tarihinde döndüm, yani 8 ay kısa dönem askerlik yaptım. Askerlik süremi borçlanırsam, sigorta başlangıcım 20 Mart 1999 tarihi mi olur yoksa 26 Temmuz 2000 tarihinden geriye 8 ay gidip 26 Kasım 1999 mu olur? İki tarih arasında önemi farklar var. Bildiğiniz gibi 8 Eylül 1999 tarihi öncesi sigortalı olmak avantajlı. Eğer sigorta başlangıcım 26 Kasım 1999’a geri gelirse bana hiçbir faydası olmuyor. Serdar Demir
Aslında sorunuzun yanıtını “Bildiğim kadarıyla…” diye başlayan cümlenizde vermişsiniz. Sigorta başlangıç tarihinden önceki sürelerin borçlanılması halinde, sigorta başlangıç tarihi, borçlanılan süre kadar geri gider. Yani 8 aylık askerlik borçlanması sonrası sigorta başlanıcınız 20 Mart 1999 tarihine geri gitmez. 26 Temmuz 2000 tarihinden 8 ay geri gider ve 26 Kasım 1999 olur. Diğer bir deyişle askerlik borçlanması sigorta başlangıç tarihinizi 8 Eylül 1999 öncesine götürmez ve size faydası olmaz.
İki yıl askerliğimi yatırsam, en kolay nasıl emekli olurum?
1 Haziran 2004’te sigortalı oldum. Primlerimi ara vermeden ödedim. 1946 doğumluyum. İki yıl askerliğimi yatırsam, en kolay nasıl emekli olurum? Mücerred Birol
4/a (SSK) statüsünden emekli olabilmeniz için 7000 prim gününü tamamlamanız veya 4500 prim günüyle 25 yıllık sigortalılık süresini doldurmanız gerekiyor. Askerlik borçlanması yapmanız, 7000 prim gününü 720 gün (iki yıl) erken tamamlamanızı, 25 yıllık sigortalılık sürenizin de yine iki yıl erken dolmasını sağlar.
Diğer bir seçenek olarak, son 1260 gün 4/b (Bağ-Kur) kapsamında (isteğe bağlı sigortalı olabilirsiniz) prim ödeyerek 5400 prim gününü tamamladığınızda 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olabilirsiniz. / Sezgin Özcan
Kaynak: Muhasebe Network
