İş başı eğitim programları İŞKUR’un aktif istihdam politikası enstrümanlarından biri olarak çalışma hayatında yerini aldı. İŞKUR programa katılan işsizlere mesleki deneyim ve iş tecrübesi kazanma şansını üstelik maddi olarak destekleyerek sunmakta.
Program aynı zamanda nitelikli iş gücü temin etmekte zorlanan işverenlere işe alacakları kişileri iş yerinde belli bir süre gözlemleme ve kişiler hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olma şansı veriyor. Bu sayede işverenler yeni mesai arkadaşlarını belirleme konusunda isabetli karar alabiliyorlar. Aynı zamanda kursiyerleri istihdam etmek işverenlere teşvik avantajları da sunuyor.
İş hayatının değişen koşulları iş sözleşmelerinin sona ermesine yol açabilir. İşverenin iş akdini keyfi olarak sonlandırmaması için mevzuatımızda yer bulan işe iade müessesesi çalışanlara ek bir koruma sağlamayı amaçlamaktadır. İşe iade hakkından yararlanılmasının bazı ön koşulları vardır. Bunlardan biri tarım ve orman işyerlerinde en az 51 (50’den çok) işçinin; bunun dışında İş Kanunu’na tabi işyerlerindeyse en az 30 işçinin çalıştırılıyor bulunmasıdır.
Otuz İşçi Sayısının Tespitinde Kursiyerlerin Yeri
Otuz işçi sayısına iş başı eğitim programı kursiyerlerinin katılıp katılmayacağı sorusuna cevap olması bakımından bir değerlendirme yapmak gerekirse: işçi sayısına dahil olacak işçilerin tespitinde işverene iş sözleşmesi ile bağlı olan işçilerin tamamının dikkate alınması gerekir. İş sözleşmesine dayanarak çalışan bu işçilerin belirli ya da belirsiz süreli veya kısmi süreli ya da tam süreli olarak çalışması arasında fark yoktur. Mevsimlik ve çağrı üzerine çalışanlar ile iş sözleşmesinin feshi sırasında hasta, raporlu veya izinli olan işçiler ile iş güvencesinden yararlanmayan altı aydan az kıdemi bulunan işçiler ve işletmenin bütününü idare eden işveren vekili ve yardımcıları ile işyerinin bütününü sevk ve idare eden ve işçiyi işe alma ve işten çıkarma yetkisi bulunan işveren vekilleri de otuz sayısına dahil edilecektir. Hatta Hizmet sözleşmesinin önelli feshi iradesi açıklandıktan sonra henüz ihbar süresi işlemekte olan işçinin de hesaba katılması gereklidir. Bununla birlikte kendi özel yasalarında işçi olmadıkları belirtilen sözleşmeli personel, işyerinde meslek eğitimi gören öğrenciler, stajyerler, çıraklar, alt işveren işçileri ile geçici iş ilişkisine dayalı çalışanlar ve iş başı eğitim programı kursiyerleri sayıya dahil edilmeyecektir.
Altı Aylık Kıdemin Tespitinde Kursiyerlerin Durumu
Mevzuatımız feshe karşı koruma sisteminden yararlanabilmek için işçinin altı aylık kıdemi olmasını şart koşmuştur. gerektiği ilkesi benimsenmiştir. İşçinin altı aylık kıdemi hesaplanırken deneme süresi de kıdeme dahil edilmelidir. Aynı işverenin bir veya değişik işyerlerinde çalışmış bulunan işçiler için ise bu sürelerin birleştirilerek hesap edilmesi gerekir. Böyle olmakla birlikte kursiyerlikte geçen sürede kursiyerle işveren arasında bir işçi işveren ilişkisi bulunmadığından kursiyerlikte geçen sürelerin altı aylık kıdem hesaplamasına dahil edilmesi mümkün olmayacaktır.
Gerek işçi sayısının tespiti ve gerekse altı aylık kıdemin tespitinde iş sözleşmesine işçi lehine kural getirmek mümkündür. Örneğin işe iade için altı aylık kıdemin yahut otuz işçinin aranmayacağı hükmü sözleşmede açıkça zikredilmişse artık çalışan sayısı arabulucuya gidilmesinin önünde engel olmayacaktır.
Mehmet Uğur Yavuz
Sosyal Güvenlik Denetmeni
myavuz2@sgk.gov.tr
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
