HABERTÜRK’ün 14 Aralık 2020 tarihinde “İşsizin 6 ekmeği damga vergisine” başlığıyla gündeme getirdiği İşsizlik Sigortası Fonu’ndan gerçekleştirilen ödemelerden yapılan damga vergisi kesintisiyle ilgili olumlu bir adım atıldı. Fondan çalışanlara işsizlik ödeneği, kısa çalışma ödeneği, yarım çalışma ödeneği, nakdi ücret desteği adında ödemeler yapılıyor. Fondan yapılan tüm ödemelerden binde 7.59 oranında damga vergisi kesiliyor.
Ücretsiz izne çıkartılan işçilere geçen yıl 17 Nisan’dan bu yana nakdi ücret desteği veriliyor. 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren günlük 47.70 TL nakdi ücret desteği veriliyor. Aylık brüt 1431 TL olan nakdi ücret desteğinden 11 TL damga vergisi kesildiği için işçiye 1420 TL ödeniyor.
Yılbaşından önce brüt 1177 TL olan nakdi ücret desteğinden 9 lira damga vergisi kesildikten sonra işçiye 1168 TL ödeniyordu. O tarihte Ankara’da 1 ekmek fiyatının 1.50 TL olmasından hareketle, nakdi ücret desteğinden başka bir geliri olmayan ücretsiz izindeki işçiye ödenen paradan 6 ekmek parasının damga vergisi olarak kesildiğine dikkat çekmiştik.
AK Partili Nilgün Ök ve arkadaşlarınca geçen hafta TBMM Başkanlığı’na sunulan 18 maddelik yasa teklifinde nakdi ücret desteğinin 1431 TL’den 1500 TL’ye çıkartılması öngörüldü. 4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nda değişiklik yapan teklifte, nakdi ücret desteğinden “damga vergisi dahil herhangi kesinti yapılamayacağı” belirtildi. Nisan ayında ücretsiz izinde olan işçilere mayıs ayında ödeme yapılırken damga vergisi kesilmeyecek ve işçilerin eline net 1500 TL geçecek.
Damga vergisi uygulaması devam etseydi 1500 TL’ye çıkartılan ödenekten 11.30 TL damga vergisi kesilecekti.
İŞSİZLİK ÖDENEĞİ VE KÇÖ’DE DAMGA VERGİSİ DEVAM EDİYOR
Ücretsiz izindeki işçilere yapılan bu jestin işsizlik ödeneği, kısa çalışma ödeneği, yarım çalışma ödeneği gibi fondan işçilere yapılan diğer ödemeler için de yapılması gerekir.
İşsizlik ödeneği işçinin son 4 aylık ortalama ücretinin yüzde 40’ı oranında bağlanıyor ve asgari ücretin yüzde 80’ini aşamıyor. Buna göre, örneğin brüt 1431 TL ile 2862 TL arasında olan işsizlik ödeneğinden 11 TL ile 22 TL arasında damga vergisi kesiliyor.
Kısa çalışma ödeneği, işçinin son 12 aydaki ortalama ücretinin yüzde 60’ı oranında bağlanıyor ve asgari ücretin yüzde 150’sine kadar çıkabiliyor. Aylık 2146.50 TL ile 5366.25 TL arasında olan kısa çalışma ödeneğinden 16.67 TL ile 40.42 TL arasında damga vergisi kesiliyor.
Kadın çalışanlara birinci doğumda 60 gün, ikinci doğumda 120 gün, üçüncü ve sonraki doğumda ise 180 gün yarım çalışma izni veriliyor. Bu dönemde işveren ücretin yarısını ödüyor. İşsizlik fonundan ise her ay brüt asgari ücretin yarısı tutarında ödeme yapılıyor. Çocuğuna bakmak için yarım gün çalışan annelere fondan verilen aylık brüt 1788.75 TL ücretten 13.50 TL damga vergisi kesilerek kalan tutar ödeniyor.
DEVLETİN ÖNEMLİ BİR GELİR KAYBI OLMAYACAK
Pandemi dönemdinde işsizlik fonundan işçilere 32 milyar lira kısa çalışma ödeneği, 9.3 milyar lira nakdi ücret desteği, 6.8 milyar lira da işsizlik ödeneği verildi. (İşsizlik ödeneği alanlar pandemiden önce işsiz kalan kişilerden oluşuyor.)
Söz konusu 48.1 milyar liralık ödemeden 365.1 milyon lira tutarında damga vergisi kesildi. Nakdi ücret desteğinde olduğu gibi işsizlik ödeneği, kısa çalışma ödeneği ve fondan yapılan diğer ödemelerden damga vergisi kesintisinin kaldırılması devlet açısından önemli bir gelir kaybı oluşturmayacak. Ancak, işsizler bu parayla evlerine daha fazla ekmek götürebilecekler.
AHMET KIVANÇ
haberturk.com06.04.2021
