Çipli kimliklerin maliyeti?

Vatandaşa 18 liradan verilecek çipli kimlik kartlarının maliyetinin 1 euro olduğu ortaya çıktı. Projeyi hazırlayan bürokrat Sadettin Çay, “18 lira çok yüksek. Nüfus cüzdanı değişiminde alınan 6,5 lira ile vatandaşa verilebilir” dedi.

Va­tan­da­şa 18 li­ra kar­şı­lı­ğın­da ve­ri­le­cek, ye­ni çip­li kim­lik kart­la­rı­nın ma­li­ye­ti­nin 1 eu­ro ol­du­ğu or­ta­ya çık­tı. 2005 yı­lın­da, dö­ne­min Ça­lış­ma ve Sos­yal Gü­ven­lik Ba­ka­nı Mu­rat Ba­şes­gi­oğ­lu­’nun da­nış­ma­nıy­ken pro­je­yi ha­zır­la­yan Saa­det­tin Çay, “Kart çe­lik giy­dir­me, için­de­ki çi­pin ma­li­ye­ti 0.50 eu­ro ci­va­rın­da. Pro­je­yi yap­tı­ğı­mız ta­rih­te­ki chip ma­li­yet­le­ri bi­le mil­yon­lar­ca alım ya­pıl­dı­ğın­da 1 euro­nun al­tın­day­dı. Bugün chip tek­no­lo­ji­si 2005 yı­lı­na gö­re bir­kaç kat ar­ta­rak fi­yat­lar­da ay­nı oran­da düş­tü. Nü­fus ye­ni­le­me­de alı­nan 6,5 li­ra ile çip­li kim­lik­ler ra­hat­lık­la ve­ri­le­bi­li­r” ifa­de­si­ni kul­lan­dı.

Bo­lu­’da kul­la­nı­lı­yor

2005 yı­lın­da pro­je­len­di­ri­len çip­li kim­lik­ler, TÜ­Bİ­TAK ta­ra­fın­dan ge­liş­ti­ril­me­si ta­mam­la­nıp, ulus­la­ra­ra­sı gü­ven­lik ser­ti­fi­ka­la­rı alın­dık­tan son­ra pi­lot uy­gu­la­ma ola­rak tes­pit edi­len Bo­lu­’da kul­la­nıl­ma­ya baş­lan­dı. 2007 yı­lın­dan bu ya­na her ge­len İçiş­le­ri Ba­ka­nı­’nın çip­li kim­lik açık­la­ma­sı yap­tı­ğı­nı ha­tır­la­tan Çay, şim­di­ de ay­nı açık­la­ma­la­rı Bi­lim Sa­na­yi ve Tek­no­lo­ji Ba­ka­nı Fik­ri Işı­k’­ın yap­tı­ğı­nı ve yıl­ba­şı­nı işa­ret et­ti­ği­ni ha­tır­lat­tı.

Bü­rok­ra­tik ta­as­sup en­gel­le­di

Bu işin ger­çek sa­hi­bi­nin Ça­lış­ma Ba­kan­lı­ğı ol­du­ğu­nu, hat­ta Sos­yal Gü­ven­lik Ku­ru­mu’­nun Sağ­lık kar­ne­si ih­ti­ya­cı ve sos­yal gü­ven­lik ka­yıp­la­rı­nın mi­ni­mi­ze edil­me­si için ta­sar­la­dı­ğı­nı söy­le­yen Çay, Nü­fus ve Va­tan­daş­lık İş­le­ri Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­’nün Tür­ki­ye ge­ne­lin­de da­ğı­tıl­ma­sı için önün­de hiç­bir en­gel ola­ma­ma­sı­na rağ­men,  de­ği­şik ba­ha­ne­ler­le 8 yı­lın bo­şa ge­çi­ril­di­ği­ni söy­le­di.

Saa­det­tin Çay, pro­je­nin Ça­lış­ma Ba­kan­lı­ğı­’n­da ha­zır­lan­ma­sın­dan do­la­yı Nü­fus ve Va­tan­daş­lık İş­le­ri Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­’nün pro­je­ye en­gel çı­kar­dı­ğı­nı be­lir­te­rek, şu an­da bu işe baş­lan­ma­ma­sı­nın tek se­be­bi­nin il­gi­li bü­rok­rat­la­rın ku­rum­sal ta­as­su­bu ol­du­ğu­nu ifa­de et­ti.

Güvenli oy için kullanılabilir

Sa­det­tin Çay çip­li kim­lik­le­rin ha­ya­ta geç­me­siy­le san­dı­ğa gi­de­rek oy at­ma­ya da ge­rek kal­ma­ya­ca­ğı­nı be­lirt­ti. Bu sis­tem­de va­tan­daş­la­rın her­han­gi bir AT­M’­den bi­le oy kul­la­na­bi­le­ce­ği­ni ve bu sis­te­min çok da­ha gü­ven­li ol­du­ğu­nu vur­gu­la­ya­rak, sis­te­min ha­ya­ta geç­me­siy­le son se­çim­ler­de gün­de­me ge­len yurt­dı­şın­da­ki va­tan­daş­la­rın oy kul­lan­ma so­ru­nun da çö­zül­müş ola­ca­ğı­nı ifa­de et­ti.

SGK her yıl 1 milyar tasarruf edecek

Çay,  “Bu sistemi biz o dönem SSK’nın anormal olan sağlık açıklarını önlemek için tasarladık.  Sadece raporlu ilaç kullanan SGK kapsamında vatandaşlarımızın raporlarının bile kimliklere yüklenmesi ile SGK nın her yıl ödediği raporlu hastaya ilaç yazmak için kesilen muayene ücretlerinin yaklaşık 1 milyar TL’lik kısmı SGK nın cebinde kalacak” dedi. Ayrıca bu e-kimliklerle kimsenin bir başkasının yerine sağlık hizmeti alması veya ameliyat olmasının mümkün olmayacağını ifade etti.

Sunum başına dert oldu

Sa­det­tin Ça­y’­ın, he­nüz ha­ya­ta geç­me­se de çip­li kim­lik­ler­le il­gi­li bir anı­sı var. Pro­je­nin pi­lot uy­gu­la­ma­sı baş­la­yın­ca, İs­pan­ya­’da Ulus­la­rar­ası Sos­yal Gü­ven­lik Kon­fe­ran­sı’n­da bir ko­nuy­la il­gi­li su­num ya­pan Çay, bu­ra­da ek­ra­na ör­nek ola­rak ken­di kim­li­ği­ni yan­sı­tır.  Kon­fe­rans­ta gösterilen kim­lik bir Türk Ha­ber Ajan­sı ta­ra­fın­dan ser­vis edi­lir. Baş­ta Hür­ri­yet Ga­ze­te­si ol­mak üze­re pek çok med­ya ku­ru­lu­şun­da kim­li­ğin üze­ri buz­la­ma ya­pıl­ma­dan kul­la­nı­lır. Ha­be­ri ay­nı gün yak­la­şık 30 in­ter­net si­te­si de ya­yın­lar. An­cak do­lan­dı­rı­cı­lar da boş dur­maz. Kim­lik bil­gi­le­ri­ni ele ge­çi­ren do­lan­dı­rı­cı­lar Ça­y’­ın adı­nı kul­la­na­rak  tam 6 do­lan­dı­rı­cı­lık ya­par­lar. Bi­ri­ne bil­gi­sa­yar, bi­ri­ne te­le­fon, bir ya­ban­cı­ya ev sa­tı­şı ya­pı­lıp 150 -2000 li­ra ara­sın­da ka­po­ra alır­lar. Sa­tı­lan eş­ya­lar ara­sın­da cins kö­pek bi­le var­dır. Ha­len bu dav­lar­dan do­la­yı ay­da bir sav­cı­lı­ğı zi­ya­ret eden Çay, “Ken­dim et­tim ken­dim bul­du­m” di­yor.

ZAFER ÖZCAN

http://ekonomi.bugun.com.tr/bakin-maliyeti-ne-kadar-haberi/1347584