31/12/2023 sayılı günler kala sigortalılardan EYT şartlarını sağlayanların büyük çoğunluğu emekli oldular, bazıları da işyerleri gereğince çalışmaya devam edenler,25 yıllık sigortalılık süreleri dolanlar yada sigortalılık prim günlerini dolduranlar açısından emeklilik dilekçesi için son günlere yaklaştılar.
Özellikle prim günleri asgari ücretli , kök ücreti düşük olanlar için bu sürenin yada emeklilik için müracaat anlamında çok önemi yok.
Asgari ücretliler kıdem yıllarını dikkate alırsalar, özellikle asgari ücret artışının olumlu etkisi ile kıdem tazminatlarını yüksek alırlar.
SİGORTA PRİM MATRAHI ÖNEMİ!
Sigortalı tüm sigortalılığı süresince sigorta matrahı tavan yada tavana yakın rakamlar ödenmesi(Dönemler itibarıyla AÜX3 İLA 7,5 katı).
Buna göre değerlendirilmesi emekli maaşı ödemeleri hesap edilmelidir.
İŞÇİNİN KIDEM YILI ÖNEMİ!
İşten ilişiği kesilecek işçinin kıdem yılına göre hesap edilecek kıdem tazminatı süreleri, bakiye yıllık izinleri, sosyal hakları ve sendikal alacakları da masaya yatırılması gerekir.
KAMU İŞYERLERİNDE!
Emeklilik müracaat tarihi 14/01/2024 olanların emekli maaşı hesaplaması(2023 yılı değerleri ile olur),15/01/2024 tarihinde müracaat esasında (2024 yılı değerleri dikkate alınır)
ÖZEL SEKTÖR İŞYERİNDE!
Emeklilik müracaat tarihi 31/12/2023 tarihinde olanlar açısından 2023 yılı değerleri dikkate alınacaktır.
31/12/2023 tarihi Pazar günü olduğu için EYT önce Genelge şöyle diyor idi;
Emeklilik için aranan üç şarttan biri Hafta Tatili/G.Tatil/Ulusal Bayram denk gelmesi halinde ilk iş günü müracaat edilmesi durumunda o ayın son günü müracaat edilmiş sayılır(e devletten müracaat edilmesi halinde SGK bunu görmezden gelebilir,onun için bizzat SGK/SGM müracaat edilmesi tavsiye edilir idi)
EYT ÇIKINCA!
Hafta Tatili/G.Tatil/Ulusal Bayram müracaat tarihinin son gününe denk gelmesi halinde SGK genelgesinde üç şart biri olan yaş şartı EYT ile ortadan kalktığı için Sigortalılık Süresi ve Prim Günü tamamlamasına göre değerlendirilecektir.
31/12/2023 EMEKLİ OLMAK AVATAJLI MI?
Bu konuda özellikle 2023 yılı emekli zam oranlaması ilk altı ay %30 ikinci altı ay %25 olmak üzere kümülatif oran %62,5 oranında zam geldi.
2024 yılı emekliliğe müracaat edeceklere 2023 yılı zamları yansıtılmayacak,2024 yılında kazançlar (2023 yılı dahil) ayrıca büyümeden bahsedilen gelişme hızının %30 hesap edilerek güncellenecektir, ayrıca 2024 yılının ilk altı aylık emekli maaş zammı verilecektir.
2024 Yılı Beklenen Enflasyon ve GH Değerleri Dikkate alınarak tablolar yapılmasında fayda var.
| 2023 | TÜFE AYLIK | TÜFE YILLIK |
| Temmuz | 9,49 | 47,83 |
| Ağustos | 9,09 | 58,94 |
| Eylül | 4,75 | 61,53 |
| Ekim | 3,43 | 61,36 |
| Kasım | 3,28 | 61,98 |
| Aralık |
Yukarıda yer alan tabloya göre Aralık Tüfe Değeri Aylık %3 ila %4 arasında olması halinde, enflasyon %65 ila %66,5 arasında olacaktır.
Emekli maaş zamları da %37-%39 arasında olması ihtimali var.
Yapılacak emekli maaşı hesaplama tablosunda %65 ila 66 arasında GH %4 olması durumunda 2023 ila 2024 arasında emekli olma açısından çok fark ortaya çıkmayabilir.
%67 ila 70 arasında GH %4 ila 5 olması durumunda emekli maaşı anlamında 2024 yılı emeklisi nispeten fazla emekli maaşı alabilme olasılığı yüksek olur.
Hükümet tarafından enflasyon ve emeklilerin rahat nefes alması için +%10 ilave zammın verilmesi durumunda reel anlamda emekli maaş yüksek olsa da aynı değerlendirme 2023 yılı ve öncesi emekliler için uygulanacağı için matematiksel değerlendirmelerde aynı fark ortaya çıkar.
Enflasyon % 65 ve altında Gelişme Hızı ise %1-3 olması durumunda 2024 yılında emekli olmanın olumlu etkisi görünmez.
2024 YILI EMEKLİSİ KIDEM TAZMİNAT ARTIŞI ETKİSİ!
| YIL | KIDEM TAZMİNAT TAVANI |
| 2023 | 23.489,83 |
| %40 ARTIŞ | 32.885,76 |
| %45 ARTIŞ | 34.060,25 |
| %50 ARTIŞ | 35.234,75 |
Brüt maaş tutarı 2024 yılında 30 ila 40 Bin arasında olan çalışanlar emekli olması halinde kıdem yılına göre 7 ila 12 Bin TL arasında gelen artışa göre zamlı tazminat alacaklar(yıl arıkça fark yükselir), yıl hesabı yapıldığında ortaya ciddi rakamlar çıkacağı için 2024 yılı emeklisi 2023 yılı emeklisine göre Kıdem Tazminatı aşamasında şanslı olurlar.
Ayrıca 2024 yılı TİS olacak işyerlerinde ücret artışları ve diğer yan haklar yansıması ile teşvikli kıdem tazminat uygulamalarıyla yüksek tutarlarla karşılaşma olasılıkları ortaya çıkacaktır.
Sonuç
2024 Yılı Asgari ücrette meydana gelecek %40 ve üstünde ,aynı şekilde kıdem tazminat tavanın artış, emekli olacak sigortalıların kıdem tazminatı avantajları göz önüne alınırsa uzun yıllar kıdemi olanlar için 2024 yılı emeklilik müracaatını değerlendirmeleri gerekir diye düşünüyorum.
Vedat İlki
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
vedat.uzman@gmail.com
07.12.2023
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
