Bilindiği gibi, 6824 Sayılı Kanunla Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 121’inci maddesi yeniden düzenlenerek “vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi” başlığı altında ve birtakım şartlar dahilinde kurumlar vergisi ile gelir vergisi (ticari, zirai ve mesleki kazanç sahibi) mükellefleri için hesaplanan verginin %5’inin indirimi mümkün olmuştu.
Azami indirim konusu yapılacak vergi tutarı ise 1.000.000 TL olarak belirlenmişti.
İlk defa 2018 yılında verilen 2017 yılı beyannameleri için yararlanılan uygulamadan faydalanabilmek için,
a. İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ve bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresinde verilmiş ve bu beyannameler üzerinde tahakkuk eden vergilerin kanuni süresinde ödenmesi olması,
b. Yine yukarıdaki süre içerisinde beyana tabi vergi türleri itibariyle ikmalen, resen veya idarece tarhiyat bulunmaması,
c. İndirimin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarihte 1.000 TL’nin üzerinde vadesi geçmiş vergi borcunun bulunmaması,
d. Beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki dört takvim yılında Vergi Usul Kanununun 359’uncu maddesinde yer alan fiillerin işlenmemiş olması.
Ancak, söz konusu şartlar göz önünde bulundurulduğunda, indirimden yararlanabilen mükellef sayısının oldukça az olduğu görülüyor.
Vergi incelemeleri sonucu yapılan ufak meblağlı da olsa tarhiyatlar, beyannameler zamanında verilse bile ödeme aşamasında banka ile yaşanan sorunlar ya da KDV iadesi alan mükelleflerde iade tutarının vergi dairesi tarafından düşürülmesi vb. nedenlerle fazla mahsup gibi nedenler şartların ihlali anlamına geliyor.
Bu istenmeyen olaylar sıkça yaşandığından, gerek büyük ölçekli mükellefler gerekse de küçük ve orta ölçekli işletmeler göz önünde bulundurulduğunda uygulamadan yararlanabilen mükellefler sınırlı sayıda kaldı.
Düzenlemeyle ilgili bir başka husus vergi indirimi tutarının ödenmesi gereken vergiden fazla olması durumunda kalan tutarın, beyannamenin verilmesi gereken tarihi izleyen bir yıl içinde diğer vergilerden mahsup yoluyla iade edilebiliyor olması.
Uygulamadan geçici vergi beyannamesinde yararlanılması mümkün değil. Yani sadece kurumlar vergisi beyannamesinde veya gelir vergisi beyannamesinde %5 vergi indirimi hesaplanan vergiden düşülebiliyor.
Bu da matrahın değişmemesi durumunda, son dönem geçici vergi beyannamesinde hesaplanan verginin, kurumlar vergisi beyannamesinde hesaplanan vergiden fazla olması anlamına geliyor. Yukarıda bahsedildiği gibi bu durumda ise aradaki vergi tutarı mahsup yoluyla iade ediliyor.
Vergi indiriminin ilk uygulandığı yıl olan 2017 beyannamesinin verildiği 2018/Nisan döneminden itibaren konuyla ilgili iade talep başvuruları yapılmaya başlandı. Ancak bu süreçte vergi idaresi ve mükellefler arasındaki görüş farklılığından dolayı önemli bir mağduriyet söz konusu.
Görüş farklılığının temel noktası ise mahsup işlemini yapan mükelleflerin bir kısmının, %5 indirimden doğan vergi iade alacağını geçici vergiden mahsup etmeleri. Ancak vergi daireleri bu işlemi yapan mükellefleri yazılı veya sözlü olarak uyararak, söz konusu tutarın geçici vergi borcundan mahsup edemeyeceklerini belirtiyor.
Bu konuda idarenin dayanağı ise maddede yer alan “mükellefin beyanı üzerine tahakkuk eden diğer vergilerinden mahsup edilebilir.” hükmü. İdare, diğer vergiler ibaresi nedeniyle, geçici verginin de kurumlar vergisinden farkı olmadığı, dolayısıyla da bu tutarın geçici vergiden mahsup edilmesinin mümkün olmadığı görüşünde.
İşin kötü yanı ise internet vergi dairesinde bu alacağın geçici vergiye mahsubunun mümkün olması.
Geçici vergiden mahsup edilmesi durumunda ise “mahsup edilmemesi gereken bir vergiden mahsubun yapılması nedeniyle” bahse konu geçici vergi zamanında ödenmemiş sayılıp, gecikme zammı hesaplanıyor.
Bu durumda da %5 vergi indiriminin şartlarından biri olan “beyannameler üzerinden tahakkuk eden vergilerin zamanında ödenmesi” şartı ihlal edilmiş sayılıyor ve mükellefin 2018 kurumlar vergisi beyannamesinde vergi indiriminden yararlanma şansı kalmıyor.
Dava konusu edilebilecek bir işlem olsa da mükelleflerin risk almayıp, vergi indiriminden doğan iadeyi, geçici vergi dışında KDV veya muhtasar gibi beyannamelerden tahakkuk eden vergilere mahsup edilmesi daha sağlam bir yol olarak gözüküyor.
Aytaç Aygün
E.Vergi Müfettişi
aytac.a@yontemymm.com.tr
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
