I-GİRİŞ
7143 sayılı Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun, 18/05/2018 tarihli ve 30425 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Ayrıca uygulamaya ilişkin hükümlerin usul ve esaslarını belirlemek üzere 1 seri nolu Genel Tebliği 26/05/2018 tarih ve 30432 1.Mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
Bu yazımızda; DEVAM EDEN(18/05/2018 tarihinden önce başlanmış) incelemeler için 31/07/2018 tarihinden SONRA matrah ve vergi artırımında bulunup bulunulamayacağı konusu ele alınacaktır.
II-DEVAM EDEN İNCELEME DURUMU
Bilindiği üzere vergi kanunlarının alt düzenlemesine göre vergi incelemesi, incelemeye tabi olan nezdinde düzenlenecek İncelemeye Başlama Tutanağı(İBT) ile başlanır. İncelemeye başlama tarihi, mükellefin tutanağı imzaladığı tarihtir. Mükellefin gıyabında tutulması halinde ise, tutanağın vergi dairesi kayıtlarına intikal ettiği tarih, incelemeye başlama tarihi olarak kabul edilir. Bu Kanunun yayımlandığı 18/05/2018 tarihi;bir incelemenin ‘devam eden inceleme’ olup olmadığının tespiti için esas alınacak tarihtir.
Örneğin, 2017 yılına ait vergi incelemesi için mükellefin gıyabında tutulan incelemeye başlama tutanağının 17/05/2018 tarihinde(veya öncesinde) vergi dairesi kayıtlarına girmesi halinde bu inceleme, devam eden inceleme hükmündedir. Aynı tutanak(İBT) 18/05/2018 tarihinde(veya sonrasında) vergi dairesi kayıtlarına girmesi halinde bu inceleme, devam eden inceleme hükmünde değildir.
Bugün itibariyle 31/07/2018 tarihi geride kaldı. En çok sorulan sorulardan biri de şudur: haklarında devam eden(18/05/2018 tarihinden önce başlanmış) inceleme bulunan mükellefler, 31/07/2018 tarihinden SONRA matrah ve vergi artırımında bulunabilirler mi?
Cevap : EVET
Bu konuda çok tereddüt edilmektedir. Sebebi ise; 7143 sayılı kanuna göre devam eden incelemeler için getirilen özellikli bir husustan kaynaklanmaktadır. Şöyle ki;
Bu Kanunun ‘Matrah ve Vergi Artırımı’ Başlıklı 5. maddesinin 7. fıkrası aşağıdaki gibidir.
(7) Bu maddeye göre matrah veya vergi artırımında bulunulması, bu Kanunun yayımı tarihinden önce başlanılmış olan vergi incelemeleri ile takdir işlemlerine engel teşkil etmez. Ancak, artırımda bulunan mükellefler hakkında başlanılan vergi incelemeleri ve takdir işlemlerinin, bu maddenin birinci fıkrasının (ı) bendi ve üçüncü fıkrasının (e) bendi hükümleri saklı kalmak kaydıyla, bu Kanunun yayımı tarihini izleyen ayın başından itibaren iki ay içerisinde sonuçlandırılamaması hâlinde, bu işlemlere devam edilmez.Bu süre içerisinde sonuçlandırılan vergi incelemeleri ile ilgili tarhiyat öncesi uzlaşma talepleri dikkate alınmaz. İnceleme veya takdir sonucu tarhiyata konu matrah veya vergi farkı tespit edilmesi hâlinde, inceleme raporları ile takdir komisyonu kararlarının vergi dairesi kayıtlarına intikal ettiği tarihten önce artırımda bulunulmuş olması şartıyla inceleme ve takdir sonucu bulunan fark, bu maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkra hükümleri ile birlikte değerlendirilir. İnceleme ve takdir işlemlerinin sonuçlandırılmasından maksat, inceleme raporları ve takdir komisyonu kararlarının vergi dairesi kayıtlarına intikal ettirilmesidir.
7143 sayılı Kanunda geçen ‘bu Kanunun yayımı tarihini izleyen ayın başından itibaren iki ay’ ibaresi yani31.07.2018 tarihi’ esasında mükellefler için değil ilgili kamu birimleri için dikkate alınması gereken tarihtir.
Yukarıdaki örnekten hareket edersek, öncelikle incelemenin 31/07/2018 tarihine kadar sonuçlandırılması noktasında incelemeyi yapan sorumludur. Denetim elemanının raporunu tevdi etmesi halinde, bahse konu sorumluluğa Rapor Değerlendirme Komisyonu dahil olmaktadır. Raporun RDK’ dan olumlu değerlendirmesi halinde, bu sefer ilgili birim idaresi de sorumluluğa dahil olmaktadır. Diğer bir ifade ile belirtmek gerekirse; öncelikle incelemenin 31/07/2018 tarihine kadar sonuçlandırılması hususunda sorumluluk; incelemeyi yapandan, raporun vergi dairesine intikalinde evrak kaydına alacak memur için geçerlidir. Burada mükellefin yapacağı hiçbir husus bulunmamaktadır.
Öte yandan 7143 sayılı Kanunun 5. maddesinin 1. 2. ve 3. fıkrasına göre, haklarında devam eden inceleme OLSUN veya OLMASIN mükellefler; 2013, 2014, 2015, 2016 ve 2017 dönemleri için Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi, 1 nolu beyanname kapsamında verilen Katma Değer Vergisi(KDV), bir kısım gelir (stopaj) ve kurumlar (stopaj) vergisi yönünden 31/08/2018 tarihine kadar(bu tarih dahil) artırımda bulunabilirler.(Bazı mükellef grubu artırımda bulunamaz. Örneğin sahte belge düzenleyicileri vb)
Şayet incelemesi devam eden dönemler için düzenlenen raporlar, 31/07/2018 tarihinden sonra vergi dairesine intikal ettirilmişse, bu kapsamındaki mükellefler 31/08/2018 tarihine kadar ilgili dönem ve vergi türü için matrah/vergi artırımında BULUNMUŞ ise, bu raporlara işlem yapılamaz, vergi ve ceza ihbarnamesi kesilemez.(iade incelemesinden haksız şekilde alınan iadeler hariçtir, talep edilir, ihbarnamesi düzenlenir.)
Öte yandan bu kapsamındaki mükellefler 31/08/2018 tarihine kadar ilgili dönem ve vergi türü için matrah/vergi artırımında BULUNMAMIŞ ise, bu raporlara işlem yapılır, vergi ve ceza önerilir. Ancak yine de devam eden inceleme olması nedeniyle, mükellefler bu Kanunun 4’ üncü maddesinden ayrıca yararlanabilecekleri hususu bilinmelidir. Bu Kanun maddesinden yararlanmak için vergi/ceza ihbarnamenin tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içerisinde yazılı başvuruda bulunmaları halinde her türlü verginin yarısı, vergi ziyaı cezalarının tamamı, özel usulsüzlük cezalarının ¾ ü silinmektedir. İhbarnamenin 31/08/2018 tarihinden önce veya sonra düzenlenmesinin önemi yoktur.
Diğer taraftan 31/07/2018 tarihli Cumhurbaşkanı Kararı Sayısı: 7’ de getirilen düzenlemeye göre, 7143 sayılı Kanunun 2. 3. 4. 7. ve 8. maddeleri ile 10. maddesinin 6. 7. 8. fıkrasından yararlanmak için öngörülmüş olan başvuru, bildirim ve beyan süreleri 27/08/2018 tarihine(bu tarih dahil) kadar uzatılmıştır. Öte yandan matrah ve vergi artırımı hükümleri 5. maddede düzenlenmiştir. Yine aynı maddede devam eden incelemelere ait raporların 31/07/2018 tarihine kadar vergi dairesine intikal ettirilmesi öngörülmüştür. Söz konusu kararın 5. madde ile ilgisi bulunmamaktadır.
III-SONUÇ
7143 sayılı Kanuna göre, haklarında DEVAM eden inceleme OLSUN veya OLMASIN mükellefler; bu Kanunun 5. maddesi uyarınca 2013, 2014, 2015, 2016 ve 2017 dönemleri için Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi, 1 nolu beyanname kapsamında verilen Katma Değer Vergisi(KDV), bir kısım gelir (stopaj) ve kurumlar (stopaj) vergisi yönünden 31/08/2018 tarihine(bu tarih dahil) kadar artırımda bulunabilirler.
Devam eden incelemelerin sonuçlandırılması hususuna ilişkin 7143 sayılı Kanunda öngörülen 31/07/2018 tarihi, mükelleflerin beyan ve bildirimi ile ilgili değildir; tamamen incelemenin sonuçlandırılmasına ilişkin düzenlenen raporların vergi dairesi kayıtlarına intikali ile alakalı bir husustur.
Öte yandan 31/08/2018 tarihine kadar ilgili dönem ve vergi türü için matrah/vergi artırımında bulunulmamış ise, devam eden inceleme sonucunda çıkan vergi ve cezalar için mükelleflerin bu Kanunun 4. maddesinden ayrıca yararlanabilecekleri hususu bilinmelidir.
Diğer taraftan 31/07/2018 tarihli Cumhurbaşkanı Kararı Sayısı: 7’ de yapılan düzenlemenin, 7143 sayılı Kanunun matrah ve vergi artırımı hükümlerini içeren 5. maddesi ile ilgili değildir.
Kaynakça:
-213 sayılı Vergi Usul Kanunu,
-Vergi İncelemelerinde Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik,
-7143 sayılı Kanun ve Genel Tebliğleri
Zeyneddin Çetin
Vergi Müfettişi
cetinzeyni@gmail.com
Kaynak: www.MuhasebeTR.com